شناسایی بافت‌های فرسوده شهری براساس شاخص‌های کالبدی (مطالعه موردی: منطقه یک شهر تبریز)

شهرها به‌عنوان سیستم‌های پویای اقتصادی- اجتماعی و زنده، به‌ناچار در طول حیات خود شاهد فرسودگی‌های کالبدی در بافت خود می‌شوند که از این بافت‌ها می‌توان به‌عنوان عضو بیمار شهرها نام برد. محدودیت‌های فضایی موجود در حریم شهرها مانعی برای توسعه افقی شهرها محسوب می‌شود و از طرف دیگر توسعه‌های جدید در پیرامون شهرها هزینه‌های بالایی را در مقایسه با توسعه میان افزا طلب می‌کند. با این اوصاف توجه به بافت‌های فرسوده و نوسازی و بهسازی آن‌ها از اولویت‌های مجموعه مدیریت شهری به‌حساب می‌رود. پژوهش حاضر براساس شاخص‌های کالبدی، درصدد شناسایی و تعیین میزان بافتهای فرسوده در منطقه 1 شهر تبریز هست. در این راستا ابتدا معیارهاو شاخص های مرتبط با بافتهای فرسوده در کالبد شهر شامل نفوذپذیری، پایداری  و زیرشاخصهای آنها شامل؛ کیفیت ابنیه، عمر ابنیه، تعداد طبقات ساختمانی و نوع مصالح ساختمانی، و ریزدانگی)مشخص گردیدو سپس با بهره‌گیری از نظرات کارشناسان و با استفاده از مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی این معیارها و شاخصها وزن دهی شدند در مرحله بعد با استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی و نرم افزار ARC GIS نقشه فرسودگی منطقه مورد مطالعه تولید و در نهایت هم  با همپوشانی نقشه های معیارها مورد استفاده،  نقشه نهایی بافت فرسوده  منطقه مورد مطالعه تولید و میزان مناطق بافت فرسوده مشخص گردید.است. نتایج حاصله نشان می دهد که 27% محدوده این منطقه شهری از فرسودگی متوسط به بالا برخوردار می باشد. در واحد تحلیل نواحی منطقه مورد مطالعه نیز  ناحیه 5، با دارا بودن 45.3% از بیشترین محدوده فرسودگی برخوردار هست. در مقابل ناحیه 1 (محدوده شهرک ولیعصر)، با 12% فرسودگی کمترین میزان فرسودگی را در میان نواحی به خود اختصاص داده است.