شناسایی الگوی همدیدی گردوغبارهای فراگیر دوره گرم استان خوزستان

Authors

  • فاطمه درگاهیان استادیار پژوهش، بخش تحقیقات مرتع و بیابان، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
Abstract:

واکاوی آمار بلندمدت رخداد گردو غبار استان خوزستان نشان می‌دهد که این استان از60 سال گذشته با پدیده گردو غبار مواجه بوده است اما طوفان های گردوغبار فراگیر با پوشش مکانی بیش از 50 درصدی و حداقل تداوم زمانی2 روزه در دو دهه اخیر مهمان این استان شده است. دو شرط لازم برای وقوع طوفان‌های گردو غبار فراگیر یکی فراهم بودن بستر و وجود ذرات ریزدانه با قطر کم و حجم زیادکه تشکیل منبع گردو غبار را داده باشد و یکی هم شرایط سینوپتیک - دینامیکی به عنوان نیروی محرکه و منتقل کننده ذرات گردو غبار از مناطق منشاء به سایر مناطق است. در همین راستا هدف از این تحقیق بررسی و تحلیل الگوی همدیدی گردوغبارهای فراگیر استان خوزستان در دوره گرم سال می‌‌باشد. برای این منظور داده‌های مربوط به کدهای گردو غبار 20 ایستگاه سینوپتیکی از سازمان هواشناسی اخذ گردید. سپس با اجرای تحلیل خوشه‌ای به شناسایی الگوی‌های موثر بر گردوغبارهای خوزستان پرداخته شد. نتایج نشان داد که در تعیین الگوهای همدیدی طوفان گردوغباری دوره گرم سال، پنج الگو نقش دارند که شامل: 1) کم فشارحرارتی گنگ. 2) کم‌‌فشار گنگ، کم‌‌فشار شرق اروپا، پرفشار شمال شرق اروپا. 3) کم فشار گنگ، پرفشار اروپا. 4) پرفشار عظیم اروپا، پرفشار قزاقستان. 5) پرفشار کلاهک قطبی، کم‌‌فشار گنگ، کم‌‌فشار ایسلند. سازوکارهای همدیدی رخداد گردوغبار در الگوهای اول تا چهارم نقش کم‌‌فشار گنگ که در فصل گرم سال با گرمایش شدید هوا و با ماهیت حرارتی بر روی جنوب آسیا شکل می‌‌گیرد، نقش اساسی در رخداد گردوغبار بر روی خوزستان داشته است. همچنین نفوذ و گسترش زبانه‌‌های کم‌‌فشار بر روی بخش‌‌های وسیعی از خاورمیانه و مخصوصاً بیابان‌‌های عراق، اردن، سوریه و شمال عربستان، موجب تقویت جریان بالاسو و به طبع در نبود رطوبت سبب صعود و انتقال ذرات ریز گردوغبار و دیگر آلاینده‌‌ها به سمت کشور بویژه استان خوزستان شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل همدیدی- پویشی روزهای گرم فراگیر در ایران‌زمین

یکی از حالات دمایی، دماهای بالا و رخداد روزهای گرم است. مطالعه‌ی روزهای گرم و سازوکارهای جوّی توأم با این رویداد با توجه به اهمیت این حالت دما، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. در پژوهش حاضر تلاش شد تا روزهای گرم فراگیر ایران، شناسایی، طبقه­بندی و تحلیل شوند. به این منظور از دو پایگاه داده استفاده شد. اول پایگاه داده­ شبکه­ای دمای بیشینه‌ی کشور، این داده­ها حاصل میان­یابی مشاهدات روزانه از ابتدای سال 1...

full text

تحلیل همدیدی سامانه‌های شرجی در استان خوزستان

   پدیده‌ی شرجی یکی از ویژگی‌های اقلیمی بارز در استان خوزستان بوده که در اثر افزایش هم‌زمان رطوبت و دمای روزانه حادث می‌شود. هدف اصلی این پژوهش تحلیل همدید شرجی‌های استان خوزستان است. در این پژوهش پس از استخراج موج‌های شرجی طی دورۀ آماری (2008-1994)، موج‌های شرجی شاخص به دو دورۀ گرم (بهار و تابستان)  و سرد (پائیز و زمستان) تفکیک‌شده برای هر دوره موج‌هایی که بیشترین شدت و فراگیری را داشته ان...

full text

تحلیل همدیدی سامانه‌های گردوغباری در استان خوزستان

یکی از بلایای طبیعی که استان خوزستان را به دلیل موقعیت جغرافیایی و همجواری آن با پهنه‌های بزرگی از مناطق بیابانی تحت تأثیر قرار می‌دهد، پدیده­ی نامطلوب گرد و غبار است. این پژوهش پس از استخراج 50 سامانه­ی گردوغباری شاخص و تفکیک آنها به دو دوره­ی سرد و گرمِ سال طی دوره­ی آماری (2005 – 1996)، با استفاده از نقشه‌های ترکیبی ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال و فشار متوسط تراز دریا، نقشه‌های بردار ...

full text

تحلیل همدیدی- پویشی روزهای گرم فراگیر در ایران زمین

یکی از حالات دمایی، دماهای بالا و رخداد روزهای گرم است. مطالعه ی روزهای گرم و سازوکارهای جوّی توأم با این رویداد با توجه به اهمیت این حالت دما، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در پژوهش حاضر تلاش شد تا روزهای گرم فراگیر ایران، شناسایی، طبقه­بندی و تحلیل شوند. به این منظور از دو پایگاه داده استفاده شد. اول پایگاه داده­ شبکه­ای دمای بیشینه ی کشور، این داده­ها حاصل میان­یابی مشاهدات روزانه از ابتدای سال 1...

full text

تحلیل همدیدی خشکسالی های فراگیر استان خوزستان طی دهه های اخیر

خشکسالی یکی از مخاطرات طبیعی و خطرناک است که در نتیجه¬ی کمبود بارش کم¬تر از حد بهنجار یا مورد انتظار پدید می¬آید. در پژوهش حاضر تلاش شد که خشکسالی¬های فراگیر استان خوزستان در دهه¬های اخیر مورد مطالعه قرار گیرد. روز خشک فراگیر به روزی اطلاق شد که بیش¬تر از 25 درصد از پهنه استان با بارشی کم¬تر از صدک 25 در هر نقطه مواجه باشد. برای دست¬یابی به اهداف تحقیق از داده¬های محیطی و جوی استفاده شده است. د...

شناسایی روابط فضایی روزهای گرم فراگیر در ایران زمین

یکی از حالات دمایی، دماهای بالا و رخداد روزهای گرم است. مطالعه رفتار مکانی روزهای گرم به لحاظ شناخت قوانین حاکم بر این حالت مهم دما، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در پژوهش حاضر تلاش شد تا روزهای گرم فراگیر ایران به روش آماری شناسایی و توزیع فضایی آن ها تحلیل شوند. به این منظور از پایگاه داده شبکه ای دمای بیشینه کشور که حاصل میان یابی مشاهدات روزانه از ابتدای سال 1340 تا انتهای سال 1386 است، بهره بر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 21

pages  165- 188

publication date 2019-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023