شرط انکار منافع در معاهدات سرمایه‌گذاری

Authors

ریحانه صدیقی دانشجوی دورۀ دکتری حقوق تجارت بین‌الملل و سرمایه‌گذاری خارجی

مجید غمامی دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

Abstract:

امروزه تحت قواعد حقوق بین‌الملل سرمایه‌گذاری، حق سرمایه‌گذاران خارجی برای طرح دعوا به‌طور مستقیم علیه دولت میزبان به رسمیت شناخته شده است. این حق اغلب در معاهدات دو یا چندجانبۀ سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران خارجی مقرر می‌شود. با این حال این قاعده در حال حاضر توسط رویه‌هایی متقلبانه برای جلب حمایت معاهدات سرمایه‌گذاری که در ادبیات حقوق بین‌الملل سرمایه‌گذاری به خرید معاهدهموسوم شده، در معرض تهدید قرار گرفته است. توضیح آنکه سرمایه‌گذاران برای انتفاع از معاهداتی که شرایط مطلوبی دارند و میان دولت میزبان و دولت‌های دیگری به‌جز دولت متبوع آنها منعقد شده است، دست به طراحی و اتخاذ روش‌هایی زده‌اند تا تابعیت دولت‌های عضو معاهدات مدنظر را کسب کنند و از این طریق از مزایای معاهدات مربوط منتفع شوند. این روش‌ها گاه توسط سرمایه‌گذاران بومی که واجد تابعیت دولت میزبان هستند نیز به‌کار رفته است. دولت‌های میزبان برای مقابله با پدیدۀ خرید معاهدات راهکارهای گوناگونی اندیشیده‌اند. یکی از این تدابیر تنظیم متن معاهدات به‌‌صورتی است که پیش از بروز اختلاف و مطرح شدن اختلاف در مرجع داوری مقرر در معاهده، امکان بهره‌مندی سرمایه‌گذاری که دولت متبوع آن طرف معاهده با دولت میزبان نیست، از معاهدۀ مربوطه فراهم نشود. گنجاندن شرط موسوم به «شرط انکار منافع» در معاهدات سرمایه‌گذاری ابزاری است که برای این منظور به‌کار می‌رود. هدف این مقاله بررسی مفهوم، تاریخچۀ پیدایش و تحول این شرط در بوتۀ عمل است، به‌نحوی که نمایانگر میزان کارایی آن در مقابله با اتخاذ رویه‌های متقلبانه باشد.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

حق شرط به معاهدات

full text

شرط التزام در معاهدات دوجانبه سرمایه‌گذاری

شرط التزام، تازه‌ترین مسئله حقوقی در موضوع پرمناقشة سرمایه‌گذاری بین‌المللی است. تعداد قابل ملاحظه‌ای از معاهدات دوجانبه سرمایه‌گذاری، حاوی شرطی است که بنا بر آن، طرفین رعایت کلیه تعهداتی را که در قبال سرمایه‌گذاری‌های سرمایه‌گذاران به‌ عهده گرفته‌اند، تضمین کنند. موضع دول غربی در دعاوی بین‌المللی این بوده که این شرط موجب می‌گردد تا کلیه تعهدات دولت، حتی اگر ریشه در قراردادهای خصوصی سرمایه‌گذار...

full text

استفاده از «حق شرط» در معاهدات بین‌المللی

full text

جایگاه تعهدات حقوق بین الملل بشر در معاهدات دوجانبه سرمایهگذاری

معاهدات دوجانبه سرمایهگذاری از اواخر دهه پنجاه و در فقدان یک معاهده جامع بین المللی که انتظامبخش حقوق بینالملل سرمایهگذاری باشد، برای حمایت هرچه بیشتر از سرمایه گذاری خارجی پا به عرصه وجود نهاد. بر اساس این معاهدات، تعهدات فزایندهای جهت تضمین و امنیت سرمایهگذار خارجی بر دول میزبان بار می ش ود ولی دول میزبان، هم زمان متعهد به رعایت و حمایت از حقوق بشر نیز هستند؛ بنابراین آنچه در مقاله پیش روی بس...

full text