شبیه سازی عددی طوفان ماسه و گرد و غبار شدید شرق ایران با استفاده از مدل WRF_Chem، مطالعه موردی: 31 می و 1 ژوئن 2011

چکیده قرار گرفتن کشور ایران در کمربند بیابانی سبب افزایش رخدادهای طوفان‌های ماسه و ریزگرد، به‌خصوص در نواحی جنوب شرقی آن شده و تأثیرات نامطلوبی بر محیط‌زیست دربرداشته است. مدیریت کارآمد این رویدادهای مخرب به شناخت ویژگی‌ها و گسترش آن‌ها نیاز مبرمی دارد. یکی از روش‌های شناخت پدیده ریزگرد شبیه‌سازی و پیش‌بینی آن است. در این تحقیق با استفاده از مدل جفت شده پیش بینی عددی وضع هوا به همراه شیمی (WRF_Chem) و طرحواره GOCART طوفان ماسه و ریزگرد شدید منطقه سیستان برای تاریخ 31 می و 1 ژوئن سال 2011 میلادی شبیه‌سازی، داده های مربوط به گردو غبار از سازمان محیط زیست و هواشناسی اخذ و تصاویر ماهواره ای مربوط به این رخداد از سنجنده MODIS دریافت و بصورت رنگ حقیقی توسط نرم افزار ERDAS IMAGINنمایش داده شد تا با شناسایی منبع، الگوی ایجاد طوفان ماسه و ریزگرد، شناسایی مسیر حرکت ذرات و پیش بینی این رخداد اقدامات و هشدارهای لازم جهت کاهش اثرات آن انجام داد. نتایج مدل و تصاویر ماهواره ای نشان داد که منطقه سیستان بخصوص بستر خشک تالاب هامون واقع در شرق ایران، چشمه اصلی طوفان ماسه و ریزگرد بوده است. هم چنین براساس خروجی مدل جریانات باد در جهت شمالی-جنوبی بر روی ایران وزش داشته که با همگرا شدن این جریانات در قسمت های شرق ایران سبب ایجاد بادهای شدید در ترازهای زیرین جو ، برخواستن و افزایش غلظت ریزگرد، افزایش بار ریزگرد ستون جو و انتقال آن به نواحی جنوبی بخصوص دریای عمان شده است. نتایج مدل نشان داد که شکل‌گیری طوفان‌های منطقه سیستان با توجه به ایجاد بادهای محلی بشدت از ویژگی‌های جغرافیایی محلی متأثر می‌گردد.