شبیه‌سازی – بهینه‌سازی منابع آب، با هدف حداقل‏سازی عدم تأمین نیازها و حداقل‏سازی برداشت از منابع آب‏های زیرزمینی (مطالعۀ موردی: حوضۀ زاهدان)

هدف از انجام پژوهش حاضر، شبیه‏سازی و بهینه‏سازی بهره‏برداری از منابع آبی شهرستان زاهدان طی 20 سال آینده تحت سناریوهای مختلف مدیریتی است. برای رسیدن به شرایط بهینۀ قطعی در این مسئله، حداقل‌سازی عدم تأمین نیازها و حداقل‏سازی برداشت از منابع آب زیرزمینی در قالب یک هدف و با استفاده از الگوریتم تک‌هدفه PSO ‌بررسی شد. پس از ورود اطلاعات و صحت‏سنجی مدل شبیه‏ساز، پنج سناریو تعریف شده و نتایج به‌دست‌آمده از اجرای این سناریوها با یکدیگر مقایسه شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد در سناریوی مرجع با افزایش جمعیت، در سال‏های پایانی دورۀ‏ شبیه‏سازی با تنش آبی مواجه خواهیم بود. سناریوی دوم، با تخصیص پساب تصفیه‏شده به مصارف صنعتی و فضای سبز، این نیازها به طور کامل تأمین شد. در سناریوی سوم با فرض بهره‏برداری از خط دوم انتقال آب از چاه نیمه، نیازهای شرب، صنعت و محیط‏ زیست به‏ طور کامل تأمین خواهند شد. در سناریوی بهینه متوسط تأمین نیازهای شرب در ماه‏های مرداد، تیر، خرداد و شهریور به‌ترتیب به میزان 19/4، 39/3، 21/3 و20/1 درصد افزایش‏یافت. نتایج نشان داد این الگوریتم بهینه‏سازی به‏خوبی توانسته است شکست‏ها را کاهش دهد. درنهایت، سناریوی ایده‏آل با ترکیب سناریوهای دوم و سوم و بر اساس مقادیر بهینۀ برداشت از منبع آب زیرزمینی تعریف شد. در این سناریو نیازهای شرب، صنعت و فضای سبز به صورت کامل و نیاز کشاورزی بیش از 95 درصد تأمین می‏‏شود. همچنین، میزان برداشت از منابع آب زیرزمینی در سناریوی بهینه و ایده‏آل به‌ترتیب 95/4 و 17 درصد نسبت به سناریوی مرجع کاهش یافت.