سیمای مکر الهی در اشعار مولانا

Authors

Abstract:

مکر الهی از صفات بسیار مهّم  و برجسته درمعرفت حق‌تعالی و نیز یکی از اوصاف درخور و پر اهمیّت در مباحث عرفانی است و اطلاقش بر انسان به عنوان صفتی نفسانی و رذیله به‌شمار می‌آید. از آن‌جایی که شناخت این صفت منجر به اعتلای روحی و اخلاقی و نیز معرفت الهی می‌گردد،  بنا بر این  بسیار مورد توجه عارفان قرار گرفته است. در این پژوهش که با روشی توصیفی تحلیلی تدوین یافته، ضمن بررسی مکر الهی در قرآن و سنّت و نگرش‌های مختلف عرفانی، به بررسی جنبه‌های عارفانه‌ی آن در اشعار مولانا پرداخته شده است. این بررسی نشان می‌دهد که با وجود تأکیدی که اغلب عارفانِ پیش از او بر خوف و ایمن نبودن از مکر الهی درهمه‌ی مراحل سلوک دارند، اما نگرش مولانا تا حدودی با آنان متفاوت است. او  معتقد است سالک به کمک جذبه و عنایت حق، در مقام فنا، از صفات نفسانی‌اش فانی می‌شود. از این رو مکر او که صفتی نفسانی است، در مکر حق فانی شده و به مقام حفظ و امنیت نائل می‌گردد. همچنین او از مکری عاشقانه در ساحت عشق سخن می‌گوید. در این ساحت که نهایت قرب الهی است؛ مکر به عنوان صفت معشوق، برای عاشق زیبنده تلقّی گردیده و خوف از او زائل می‌گردد.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

سیمای پیامبر (ص) در مثنوی مولانا

در فایل اصل مقاله موجود است.

full text

بررسی غربت انسان در اشعار مولانا

  غربت اسم مصدر عربی و در لغت به معنای دوری از جای خود و دور شدن است و در اصطلاح دور افتادن روح و جان انسان از عالم قدس و بارگاه کبریایی است؛ چرا که روح در مقام قرب و درجوار حق به سر می برده، به ناگاه به گناه آلوده شده، به این خاکدان هبوط کرده است. روح پس از هبوط وارد دنیا می‌شود، دنیایی که به خودی خود مذموم نیست؛ اما آنجا که روح خود را وابسته دنیا و تعلّقاتش کند و اصل خویش را فراموش نماید؛ دنیا...

full text

اندیشه‌های مولانا در اشعار شورانگیز صائب

در میان شاعران پارسی گوی، شاعری که بیش از همه بارها از مولانا جلال الدین بلخی با ستایش و احترام بیش از اندازه نام برده و خود را مرید و پیرو اندیشه های او دانسته، میرزا محمدعلی صائب تبریزی است. صائب چه از لحاظ صورت؛ یعنی وزن و قافیه و ردیف و تعبیرات و ترکبیات و تصویرهای شعری و چه از لحاظ محتوی؛ یعنی مضامین و افکار و حکایات و تمثیلات، ازآثار مولانا بهره های فراوان برده است؛ چنان که کمتر صفحه ای ا...

full text

سیمای مرگ در اشعار بدر شاکرسیّاب

مرگ از مهمترین مسائلی است که فکر بشر را به خود مشغول کرده است. بدرشاکرسیاب  یکی از شاعران معاصر عراقی است که بارها در دیوان خود به این مسأله پرداخته است. تردیدی نیست که زندگی سیّاب سراسر رنج و محنت بوده است. با وفات مادر و سپس مادربزرگ ، جدایی از پدر و گرایش های رمانتیک حاکم بر ذهن شاعر، مرگ در نزد او تصویری وحشتناک به خود می گیرد. مفهوم مرگ در نزد سیّاب در ابتدا در مرگ خود یا مادرش خلاصه می شد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 0  issue 22

pages  89- 111

publication date 2020-04

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023