سیماهای کانه‌زایی عناصر کمیاب و نادر خاکی در سنگ‌های برشی در کانسار سه‌چاهون براساس شواهد کانی‌شناختی ژئوشیمیایی

بررسی کانی­شناسی باطله و کان­سنگ کانسار مگنتیت- آپاتیت سه‌چاهون مبین حضور کانی‌های میزبان Th و REE با رابطه­های پاراژنتیک با کانی‌هایی مانند: آمفیبول‌ها، مگنتیت و کلسیت است. کانی‌های میزبان عنصرهای کمیاب و نادر خاکی هم در کان­سنگ مگنتیت- آپاتیت و هم در بخش باطله­ی معدن یافت می‌شوند و در فازی موسوم به فاز برشی تجمع قابل توجهی نشان می‌دهند. مقدارهای بالای عنصرهای کمیاب (توریم) و خاکی نادر سبک (LREE) شامل لانتان، سریم، پرازئودیمیم و نئودیمیم شاخصه­ی این منطقه است که در تجزیه­های صورت گرفته به وضوح قابل دریافت است و رخداد آن وابسته به سیال­هایی است که پس از تشکیل کان­سنگ مگنتیت- آپاتیت، باعث متاسوماتیسم سنگ‌های میزبان کانسار و بخشی از کان­سنگ شده و عناصر کمیاب و خاکی نادر را در فازهای سیلیکاتی و فسفاتی در سنگ متمرکز نموده است. منشأ این سیال­ها به خوبی مشخص نشده است؛ اما براساس شواهد زمین­شیمیایی، منشأ احتمالی آن­ها در وابستگی نزدیک با ماگماهای مشتق شده از توده‌های نیمه­نفوذی تزریق شده در منطقه­های فرورانش است. براساس شواهد پاراژنتیک و ژئوشیمیایی، قسمتی از این عناصر می­توانسته توسط کمپلکس‌های کربناتی حمل شده و در محل تجمع و تشکیل سنگ‌های مزبور، تمرکز یافته باشد.