سیر تحولات سلسله مراتب شهری در استان خوزستان طی دهه‌های(85-1335)

Authors

  • امیر بسطامی نیا دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه یزد، یزد، ایران)
  • سعید ملکی (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران)
  • مسعود صفائی پور (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران)
  • کورش امیدی پور (دانشجوی دکتری مدیریت منابع انسانی پژوهشکده شاخص پژوه اصفهان، اصفهان)
  • یوسف تازش (دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، یاسوج، ایران)
Abstract:

در چند دهه گذشته شهرها با سرعت هر چه بیش تر گسترش یافته اند و خود را به عنوان یک واقعیت غیر قابل انکار مطرح نموده اند. در این میان کلان شهرهای ملی و منطقه ای با تمرکز شدید امکانات و زیرساخت ها در خود، به قطب های اصلی جاذب جمعیت تبدیل شده اند. بی توجهی به نظام شهری و نحوه پراکندگی مراکز شهری همزمان با رشد افسار گسیخته شهرنشینی باعث عدم تعادل و از هم گسیختگی در نظام شهری کشور شده است. روند رو به رشد شهرنشینی، مهاجرت های روستا – شهری و تحولات اقتصادی – اجتماعی باعث به وجود آمدن الگوی نامتوازن شبکه شهری شده است. این امر باعث به وجود آمدن پدیده نخست شهری و عدم تعادل در نظام فضایی شهرها شده است. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل وضعیت سیستم شهری استان خوزستان  با استفاده از شاخص های نخست شهری، مدل حد اختلاف طبقه ای، منحنی لورنز و ضریب آنتروپی است. روش به کار گرفته شده در این تحقیق از نوع کمی – تحلیلی می باشد. نتایج تحقیق نشان دهنده عدم تعادل در شیب خط رگرسیون در نظام سلسله مراتب شهری استان خوزستان می باشد. این عدم تعادل در سال های 65 و 85 از بقیه دوره ها بیش تر و در سال 75 کمتر می باشد. وضعیت نخست شهری در استان خوزستان از سال 35 تا 55 در حال کاهش می باشد و تا این سال حاکمیت نخست شهری در استان وجود ندارد. اما در سال 65، نخست شهری در استان  به علت مسائل ناشی از جنگ به شدت افزایش می یابد. نخست شهری در سال 75 اندکی کاهش یافته ولی در سال 85 دوباره افزایش می یابد. محاسبات ضریب آنتروپی، بیانگر افزایش میزان تمرکز در استان خوزستان در طی سالهای 35 تا 85 است. بطوری که ضریب آنتروپی از 0.747 در سال 35 به 0.692 در سال 85 می رسد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل سلسله مراتب شهری استان کرمانشاه در طی شش دوره سرشماری (1335 تا 1385)

یکی از اهداف برنامه ریزی یافتن نظم، ترتیب، طرح، الگو و مرتبه در توزیع عناصر فیزیکی و فرهنگی و درک ارتباط منطقی بین موضوعات مختلف می باشد. هدف این پژوهش شناخت و تعیین سطوح در سلسله مراتب شهری استان کرمانشاه است که با استفاده از مدل های مختلف از جمله تحلیل نزدیک ترین همسایگی"، "مرتبه اندازه زیپف"، و" شاخص های نخست شهری"، سطوح سلسله مراتب شهری استان، مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا برمبنای...

full text

بررسی روند سلسله مراتب شهری استان خوزستان

رشد سریع جمعیت شهری در کشورهای در حال توسعه در سه دهه گذشته مشکلات متعددی از جمله ازدحام، آلودگی، بیکاری، کمبود مسکن، و خدمات شهری نامناسب را در بر داشته است. جمعیت شهری  ایران  هم که به سرعت در حال رشد است در چند شهر بزرگ متمرکز شده استشهرهای ایران نیز همگام با جریانات تاریخی ایران سیر پرفراز و نشیبی داشته­اند.  این سیر تکاملی بازتابش تا اوایل قرن حاضر در کالبد شهرهای ایران قابل مشاهده بود. مس...

full text

تحلیل جغرافیایی شبکه شهری استان خوزستان طی سال‌های 1335-1395

وجود سلسله مراتب شهری منظم سبب توزیع کالاها و خدمات به تمام جامعه و توزیع متعادل امکانات و خدمات رسانی به تمامی بخش‌های یک منطقه می‌گردد شبکه شهری تنها مجموعه‌ای از عناصر کالبدی نیست و نقش و اهمیت هر سکونتگاه را میزان و ابعاد ارتباطات و جریان‌ها در یک نظام باز تعیین می‌کنند. شهرهای بزرگ‌تر با جذب و تمرکز مازاد بیشتر، تسلط خویش را بر شهرهای کوچک‌تر اعمال می‌کنند. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و...

full text

بررسی روند سلسله مراتب شهری استان خوزستان

رشد سریع جمعیت شهری در کشورهای در حال توسعه در سه دهه گذشته مشکلات متعددی از جمله ازدحام، آلودگی، بیکاری، کمبود مسکن، و خدمات شهری نامناسب را در بر داشته است. جمعیت شهری  ایران  هم که به سرعت در حال رشد است در چند شهر بزرگ متمرکز شده استشهرهای ایران نیز همگام با جریانات تاریخی ایران سیر پرفراز و نشیبی داشته­اند.  این سیر تکاملی بازتابش تا اوایل قرن حاضر در کالبد شهرهای ایران قابل مشاهده بود. مس...

full text

تحلیلی بر شبکه و نظام سلسله مراتب شهری استان خوزستان

بررسی سلسله مراتب شهری موثرترین راه شناخت سازمان یابی سیستم شهرهاست. در اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط ﻛﻮﺷﺶ ﺟﻬـﺖ ﻳـﺎﻓﺘﻦ اﻧﺪازه ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺷﻬﺮ و ارﺗﺒﺎط آن ﺑﺎ ﻧﻈﺎم ﺷـﻬﺮی اهمیت زیادی دارد. در استان خوزستان شهرنشینی رﺷـﺪ فزآینده ای داشته همچنین ﺗﻌﺪاد ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻬﺮی آن ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻲ ﺳﺎﺑﻘﻪ ای داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. پژوهش حاضر با هدف بررسی و شناخت سلسله مراتب و توزیع فضایی شهری در استان خوزستان با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی موضوع پرداخته...

full text

تحلیل سلسله مراتب شهری استان فارس طی 1390- 1345

با اتکا شهرهای استان فارس به پسکرانه کشاورزی خود هرگونه تغییرات شدید در نظام سلسله مراتب شهری را باید متاثر از بخش کشاورزی و تغییرات اقلیمی دانست، اما آنچه قابل ذکر است این که سلسله مراتب شهری در استان فارس تحت تاثیر عامل کشاورزی و اقلیمی قرار ندارد. عوامل سیاسی از جمله انتخاب شهرها به عنوان مرکز شهرستان (لامرد و نورآباد) و عوامل اقتصادی در تخصیص منابع به شهرها(به کارگیری قطب رشد) از جمله عوامل...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 36

pages  47- 68

publication date 2017-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023