سیر تاریخی و تطور تدوین کتب طبی منتسب به ائمه معصومین(ع)

چکیده: مقدمه و هدف: طب همواره از موضوعات مورد توجه همه جوامع بشری بوده، در تاریخ اسلام نیز موضوعات و مسائل طبی نیز مورد اقبال مسلمانان بوده، به طوریکه عده ای به نگارش و جمع‌آوری روایات طبی با روش‌های مختلف پرداختند. مطالعه حاضر با هدف تبیین فراوانی، سیرتطور و چگونگی نگارش کتب طبی منتسب به ائمه(ع)، علل و عوامل آن در طول تاریخ دوران‌های مختلف حدیثی انجام شده است. روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی، تحلیلی و تاریخی و گردآوری داده ها بر اساس روش کتابخانه‌ای است. با مراجعه به کتب رجال و فهارس و نیز نرم افزارهای تراجم و رجال و سایتهای کتابخانه ملی و ایة الله مرعشی نجفی، کتب حاوی روایات طبی منتسب به ائمه(ع) در طول تاریخ جمع‌آوری شد و با اطلاعات بدست آمده، سیر تطور علل و چگونگی نگارش و انتساب کتب مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: این پژوهش نشان می‌دهد، هر چه از عصر حضور ائمه(ع) دور می‌شویم نه تنها تک نگاره‌های حدیثی در موضوع طب و انتساب آن به ائمه(ع) رونق بیشتری پیدا کرده است؛ بلکه نگارندگان اینگونه کتب علاوه بر روایات به توضیحات روایات و مطالب پزشکی پیرامون آن پرداختند. نتیجه: با تکیه بر مطالعات تاریخی و جریان‌شناسی روشن شد. نگارش کتب طبی منتسب به ائمه(ع) در طی دوران‌های حدیثی متفاوت بوده، به طوریکه در دوران متقدم اینگونه کتب توسط محدثین نگارش شده و نام کتاب‌ها انتسابی به ائمه(ع) نداشتند. در‌حالیکه با گذشت زمان عنوان کتاب‌ها به ائمه(ع) انتساب یافت و علاوه بر محدثین دیگران هم به نگارش در این زمینه پرداختند.