سیر تاریخی شناخت سور و آیات مکی و مدنی

Authors

Abstract:

به علت نقش آفرین بودن اطلاع از مکی یا مدنی بودن آیات و سور در مباحث قرآنی، تلاش برای شناخت و شناساندن آیات و سور مکی و مدنی در گذر دوره های مختلف از صدر اسلام تاکنون به اشکال گوناگون شکل گرفته است.در آغاز از صحابه رسول خدا(ص) در این باره سؤال می شد و در دوره بعد سخن صحابه و نیز تابعین در قالب روایاتی چون روایات قاعده گون در باب مکی و مدنی، روایات مختص به معرفی مکی و مدنی، روایات ترتیب نزول و اسباب نزول نقل گردید و حجت دانسته شد. از زمان صحابه و تابعین تا دو سده اخیر تلاش در جهت شناخت مکی و مدنی در سه محور صورت گرفته: الف) تلاش بر محور روایت های رسیده. نتیجه اهتمام به روایات که بیشترین و رایج ترین عملکرد بود به استثناء کردن انبوهی از آیات از سور و نیز قائل شدن به تعدد نزول و یا به نزول در بین راه مکه و مدنی در هنگام متعارض دیدن روایات انجامید. ب) تلاش برای ارائه قاعده برای شناخت. حاصل این تلاش ارائه شدن تعداد انگشت شمار و محدودی قاهده مرتبط به موضوعات آیات مکی و مدنی است. ج) تلاش بر محور موضوع و محتوا که غالبا با توجه به موضوع مطرح شده در روایات اسباب نزول و نه مستقلا با تدبر در محتوای آیات صورت می گرفت. بعد از آن در دو سده اخیر اهتمامی جدید در شناخت مکی و مدنی رخ نمود و اندیشمندان با روش هایی نو از جمله بر مبنای اطلاعات آماری مربوط به آیات و سور،  و یا اسلوب بیان و آهنگ و طول آیات و مستقلا محتوای آنها درصدد شناخت آیات و سور مکی و مدنی برآمدند و در برخورد به روایات به حل رفع تعارض روایات بدون قائل شدن به تکرار نزول و استثناء آیات از سور و ... موفق شدند.    در مجموع و در راه یافتن روشی مناسب با ضریب خطای پایین شایسته است به مجموعه ای از شاخص ها و نشانه ها توجه کرد و مجموعه آنها را در کنار هم آورده و نتیجه گیری نمود.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

معیارهای شناخت آیات و سور مکی و مدنی

این مقاله تعاریف «مکّی» و «مدنی» را بررسی می کند و روشهای سماعی و قیاسی شناخت آیات مکی و مدنی را طرح می نماید و گزارشی کوتاه از کار مستشرقان در این زمینه ارائه می دهد، سپس به بیان اهمیت و فواید شناخت آیات مکی و مدنی می پردازد و آنگاه ویژگیها و نشانه های لفظی و معنوی و بلاغی هر یک از آیات مکی و مدنی را دسته بندی و بررسی می کند.

full text

معیارهای شناخت آیات و سور مکی و مدنی

این مقاله تعاریف «مکّی» و «مدنی» را بررسی می کند و روشهای سماعی و قیاسی شناخت آیات مکی و مدنی را طرح می نماید و گزارشی کوتاه از کار مستشرقان در این زمینه ارائه می دهد، سپس به بیان اهمیت و فواید شناخت آیات مکی و مدنی می پردازد و آنگاه ویژگیها و نشانه های لفظی و معنوی و بلاغی هر یک از آیات مکی و مدنی را دسته بندی و بررسی می کند.

full text

ارزیابی نظریه اختلاط آیات مکی و مدنی در سوره‌های قرآن

چکیده :قرآن‌پژوهان از دیرباز به دلیل نقش‌آفرین بودن شناخت مکی و یا مدنی بودن سوره‌های قرآن در فهم معنای آیات قرآن، توجه ویژه‌ای به آن داشته و از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار داده‌اند. اختلاط آیات مکی و مدنی در سور از مهم‌ترین جنبه‌های مذکور است. مراد از اختلاط، وجود آیات مکی در سور مدنی (26 آیه) و یا آیات مدنی در سور مکی (197 آیه) است که از آن‌ها تعبیر به مستثنیات شده و در مواردی نیز مستند به...

full text

بررسی و نقد دیدگاه های خاورشناسان پیرامون آیات و سور مکی و مدنی قرآن کریم

بحث از آیات و سور مکی و مدنی قرآن کریم همواره در آثار و نگاشته های تاریخ و علوم قرآن مورد توجه قرآن پژوهان واقع گردیده است. محققان علوم قرآن با استناد به روایات صحابه و مقایسه ی آنها با ملاکها و معیارهایی که خود با تفکر و تتبع در آیات قرآنکریم به دست آوردهاند، به تقسیم بندی آیات قرآنکریم به مکی و مدنی پرداخته و برای هر دسته ویژگیها و خصوصیاتی را بر شمردهاند. افزون بر قرآنپژوهان مسلمان، خاورشناس...

15 صفحه اول

مقایسه مفاهیم اخلاق (فردی) سور مکی و مدنی

هدف اصلی از انجام این پژوهش مقایسه بین مفاهیم اخلاقی سور مکی و مدنی بر اساس ترتیب نزول به جهت دستیابی به حقانیت قرآن و جهان شمولی آن است. این مقایسه بر روی چهار واژه ی اخلاق فردی انفاق، ایثار، صدق و وفای به عهد صورت گرفت که شیوه¬ی ما بررسی مفاهیم بر اساس ریشه¬ی لغوی آنها بوده، و واژه¬های متقارب المعنی با آنها مد نظر قرار نگرفته است. این مفاهیم از جهات مختلفی چون تعریف، ویژگی¬ها، الفاظ مجاور، عو...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 2

pages  45- 80

publication date 2008-12-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023