سیاستگذاری امنیتی ایران در قبال منازعات خاورمیانه پس از بهار عربی (2018-2011)

Authors

Abstract:

 به دنبال وقوع شورش­ها و اعتراضات در خاورمیانه پس از 2011 نشانه­هایی از تحول و دگرگونی در سیاستگذاری امنیتی بازیگران منطقة خاورمیانه پدیدار شده است. سیاست امنیتی ایران که برایندی از نقش عوامل داخلی و خارجی است، به­سرعت تحت تأثیر تحولات مزبور قرار گرفت. در این ارتباط، پژوهش حاضر تلاش می­کند به واکاوی سیاستگذاری امنیتی ایران در دوران بعد از تحولات انقلابی خاورمیانه بپردازد و در این خصوص به بررسی موردی تحولات بحرین، عراق، یمن و سوریه مبادرت نماید. در عین حال، می­کوشد تا نسخه­ای تجویزی برای بهبود سیاستگذاری امنیتی ایران ارائه دهد. بر این مبنا، پرسش اصلی مقاله حاضر این است که سیاستگذاری امنیتی ایران در قبال تحولات اخیر خاورمیانه از چه ماهیت و مختصاتی برخوردار بوده و چنین رویکردی از منظر آسیب­شناختی چه پیامدهایی را به­دنبال خواهد داشت؟ به­منظور پاسخ به این پرسش و دستیابی به اهداف پژوهش با بهره­گیری از مفهوم امنیت جامع و لحاظ نمودن مقدورات ملی و گفتمان امنیتی غالب در منطقة خاورمیانه تلاش می­شود تا تبیینی تئوریک از پیامدهای سیاست منطقه­ای ایران ارائه گردد. یافته­های مقاله نشان می­دهد که سیاستگذاری امنیتی ایران پس از تحولات اخیر خاورمیانه مبتنی بر حفظ و گسترش نفوذ منطقه­ای بوده و برای این منظور طیف متنوعی از سازوکارهای دیپلماتیک، نظامی- مستشاری، سیاسی و اقتصادی مورد استفاده قرار گرفته است. پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی بوده و اطلاعات موردنیاز نیز به روش    اسنادی-کتابخانه­ای گردآوری خواهد شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحولات خاورمیانه پس از بیداری عربی و راهبرد امنیتی اروپا در مقابل آمریکا (2018-2011)‏

فروپاشی اتحاد شوروی و شکل­گیری ساختار نوین قدرت در نتیجة تحولات آخرین دهة قرن بیستم و پویایی­های متعاقب آن در قلمرو نظام بین­الملل، بسیاری از کنشگران را بر آن داشته تا در جهت تضمین امنیت و بقای خود، راهبردهای امنیتی جدیدی را اتخاذ نمایند. اروپا به­عنوان یکی از بازیگران بین­المللی فعال از روند مزبور تأثیر پذیرفته و تلاش داشته تا راهبردهای امنیتی مقتضی را تعقیب کند. در این راستا، پژوهش حاضر درصدد...

full text

الگوی فرهنگ جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران در قبال تغییرات عربی منطقۀ خاورمیانه (2014-2011)

از سال 2011، منطقۀ خاورمیانه دچار دگرگونی‌های سیاسی- اجتماعی عمیقی شد، این قیام‌های مردمی که از کشور آفریقایی تونس آغاز شد، به کشورهای خاورمیانه نیز سرایت کرد و ساختارهای پیشین قدرت را تحت‌تأثیر قرار داد. چگونگی مدیریت و جهت‌دهی به این تحولات، پرسش اصلی این مقاله است. در واقع، پرسش اصلی این است که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به ایجاد تغییرات در منطقة خاورمیانه در سال‌های 2014-2011 چگونه پرد...

full text

تبیین راهبرد امنیتی ایران در قبال بحران سوریه (2013-2011)

The recent upheavals in the Middle East, especially the Syrian crisis, have created new equations in the region. It seems that this crisis will ultimately affect the strategic axis of Iran, Syria and Hezbollah in the region. The present paper is mainly aimed at answering these key questions: 1) How will the current upheavals in Syria affect the triple axis and also Iran’s national security...

full text

تأثیر منازعات داخلی سوریه و عراق بر مجموعه امنیتی خاورمیانه (2011- 2015)

خاورمیانه از آن دسته مناطقی است که بیشتر از آنکه دارای همگرایی منطقه‌ای باشد، مشخصه‌ دائمی آن منازعه و کشمکش است. ازجمله‌ بحران‌ها و منازعات در این مجموعه امنیتی، منازعات داخلی سوریه و عراق است که می‌تواند بر روند و تکامل مجموعه امنیتی خاورمیانه تأثیرگذار باشد. هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر منازعات داخلی سوریه و عراق بر تکامل مجموعه امنیتی خاورمیانه است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که منازع...

full text

تحلیل کاهش نفوذ دیپلماتیک اسرائیل در خاورمیانه پس از بهار عربی بر اساس مدل swot

ماهیت شکل گیری بهار عربی را نمی توان تنها در فقر اقتصادی و بیکاری جوانان عرب خلاصه کرد. عامل اساسی برای قیام مردم عرب، حس تبعیض و تحقیر ناشی از سرکوب ملت عرب طی دهه های گذشته توسط رژیم اشغالگر اسرائیل و همسویی رژیم های دیکتاتور این ملت ها با این رژیم است، ملت عرب از خویشاوندسالاری، حکومت فاسد و مبتنی بر ارادت به اسرائیل خسته شده؛ موضوعی که دیکتاتورها أساسا معنای آن را درک نمی کنند. در این جریان...

full text

بررسی سازه‌انگارانه تأثیر اخوان‌المسلمین بر روابط دوجانبه مصر و اسرائیل پس از بهار عربی (2011 تاکنون)

روابط مصر و اسرائیل از زمان تشکیل دولت اسرائیل در سال 1948 همواره با فراز و فرودهای متعددی روبه‌رو بوده است. طی سال‌ها، مصر رهبری جهان عرب را در رابطه با منازعه اسرائیل و فلسطینیان بر عهده داشته و همین مسئله بر اهمیت این کشور برای اسرائیل در خاورمیانه افزوده است. در دوره‌ طولانی ریاست جمهوری حسنی مبارک، روابط مصر و اسرائیل در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی گسترش یافت. پس از گسترش موج اعتراضا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 1

pages  167- 194

publication date 2019-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023