سواد سلامت در 5 استان کشور و عوامل مؤثر بر آن

زمینه و هدف : سواد سلامتی میزان ظرفیت هر فرد برای کسب،‌ تفسیر و درک اطلاعات اولیه و خدمات سلامتی است که برای تصمیم گیری متناسب لازم می­باشد. هدف از این مطالعه بررسی سطح سواد سلامت و شناسایی عوامل مؤثر بر آن بود. روش­کار : در مطالعه­ای پیمایشی در 5 شهر و 5 روستای کشور از استان­های بوشهر، مازندران، کرمانشاه، قزوین و تهران، 1086 نفر از افراد 18 سال و بالاتر مورد پرسشگری در درب منازل قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ­ ها از پرسشنامه سواد سلامتی عملکردی بالغین پس از تعدیل و اعتبارسنجی آن ‌استفاده شد. به منظور تعیین ارتباط عوامل موثر بر سطح سواد سلامتی، از آنالیز رگرسیونی استفاده شد. یافته­ها : متوسط میزان پاسخ­دهی در خوشه­های مورد مطالعه 8/70 درصد بود. 4/61 درصد افراد مورد مطالعه زن و بقیه مرد بودند. میانگین سن افراد مورد مطالعه 1/38 سال بود. 17 درصد از افراد مورد مطالعه بی سواد و 36 درصد دارای دیپلم و یا تحصیلات دانشگاهی بودند. 1/28 درصد از افراد مورد مطالعه سواد سلامتی در حد کافی، 3/15 درصد سواد سلامتی مرزی و 6/56 درصد سواد سلامتی ناکافی داشتند. درصد نمره سواد سلامتی در مردان 3/45 و در زنان 1/41 بود (057/0= P ). بر خلاف نتایج حاصل از آنالیز خام بررسی روابط متغیرها با سطح سواد سلامت، در مدل اصلاح شده (adjusted) رگرسیونی، سطح سواد سلامت در زنان بالاتر بود (14/0= P ). سواد سلامت محدود، ارتباط آماری معنی ­ داری نیز با وضعیت اقتصادی پائین نشان داد (004/0= P ). نتیجه­گیری : این مطالعه نشان داد که به طور کل سواد سلامت در ایران پائین است. سطح تحصیلات قوی­ترین ارتباط را با سطح سواد سلامت داشت و بیشترین پرش در سطح سواد سلامت در کسانی که تحصیلات بیش از 8 سال داشتند، مشاهده شد. پائین­تر بودن سواد سلامت در زنان، در گروه­های سنی بالاتر و ساکنین روستا، به طور عمده مربوط به پایین­تر بودن سطح تحصیلات در این گروه ­ ها بود.