سنگ‌های الترامافیک در بخش میانی پهنه سنندج- سیرجان و نقش آنها در ارزیابی شرایط فیزیکوشیمیایی زمان آغاز فرورانش

Authors

  • فاطمه سرجوقیان گروه زمین‏‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
Abstract:

سنگ‌‏‌های الترامافیکی (هورنبلندیت و پیروکسنیت) در نزدیکی توده آذرین درونی ملاطالب در فاصله میان شهرستان‌های الیگودرز و ازنا، در بخش میانی پهنه سنندج- سیرجان، رخنمون دارند. این سنگ‌ها کومولاهای برخاسته از ماگمایی بونینیتی هستند. این ماگما در هنگام آغاز فرورانش نئوتتیس (تریاس پایانی- ژوراسیک آغازین) از گوة گوشته‌‏‌ای برخاسته‏‌ است. در ادامه فرایند فرورانش، سنگ‌‏‌های فلسیک همجوار، با کمی تاخیر، در ژوراسیک میانی متبلور شده‌‏‌اند. بررسی فراونی عنصرهای اصلی در کانی‌های الیوین، پیروکسن، آمفیبول و کانی فرعی پلاژیوکلاز در سنگ‌‏‌های الترامافیک نشان‏‌دهنده تبلور آنها از ماگمایی ساب‌‏‌آلکالن و کالک‌‏‌آلکالن در پهنه فرورانش است. ترکیب شیمیایی کانی‌‏‌های نخستین گویای فوگاسیته کم اکسیژن در ماگمای اولیه است. به‌‏‌کارگیری روش‌های گوناگون دما- فشارسنجی روی این کانی‌‏‌ها گویای آنست که این کانی‌‏‌ها در دمای نزدیک به 1200- 1000 درجه سانتیگراد (مگر آمفیبول که در دمای 880 درجه متبلور شده است) و فشارِ 85/5 کیلوبار (که هم‌ارز با ژرفای نزدیک به 17 کیلومتری زمین است) پدید آمده‌‏‌اند. در یک پهنه فرورانش طبیعی و در ژرفای 17 کیلومتری زمین، دمای گوة گوشته‌‏‌ای باید کمتر از این مقدارهای به‌دست‌آمده باشد. شرایط ژئودینامیکی در هنگام آغاز فرورانش به‌گونه‌ای بوده که بالاآمدن سست‌کره از کنار پوسته فرورانده‌ و جایگیری آن در کنار گوة گوشته‌ای شدنی بوده است. همین پدیده عامل افزایش چشمگیر دما در گوة گوشته‌ای دانسته می‌‏‌شود. چنین سازوکاری با سرشت بونینیتی این سنگ‌‏‌ها همخوانی دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازسازی تاریخچه دگرشکلی و دگرگونی در پهنه برشی بلطاق (بخش میانی پهنه سنندج-سیرجان)

پهنه برشی بلطاق در استان اصفهان و در 185 کیلومتری شمال‌غرب شهر اصفهان قرار گرفته است. منطقه مورد مطالعه بخشی از پهنه دگرگونی سنندج-سیرجان است که تحت تأثیر دگرشکلی‌های شکل‌پذیر و شکنا-شکل‌پذیر قرار گرفته است. سنگ‌شناسی غالب آنها اسلیت، شیست (گارنت‌مسکویت‌شیست، مسکویت‌شیست غنی از کوارتز و بیوتیت‌مسکویت‌شیست)، آمفیبولیت، مرمر، متاولکانیت، آندزیت و توف است. در پهنه برشی بلطاق، چندین راندگی و دوپلکس...

full text

بازسازی تاریخچه دگرشکلی و دگرگونی در پهنه برشی بلطاق (بخش میانی پهنه سنندج-سیرجان)

پهنه برشی بلطاق در استان اصفهان و در 185 کیلومتری شمال غرب شهر اصفهان قرار گرفته است. منطقه مورد مطالعه بخشی از پهنه دگرگونی سنندج-سیرجان است که تحت تأثیر دگرشکلی های شکل پذیر و شکنا-شکل پذیر قرار گرفته است. سنگ شناسی غالب آنها اسلیت، شیست (گارنت مسکویت شیست، مسکویت شیست غنی از کوارتز و بیوتیت مسکویت شیست)، آمفیبولیت، مرمر، متاولکانیت، آندزیت و توف است. در پهنه برشی بلطاق، چندین راندگی و دوپلکس...

full text

واحدهای زمین‌ساخت- چینه‌نگاری بخش جنوب خاوری پهنه سنندج- سیرجان

ویژگی‌‌های متفاوت‌ واحدهای سنگی، ارتباط آنها با یکدیگر و نیز فعالیت‌های آذرین و دگرگونی در بخش جنوب خاوری پهنه سنندج- سیرجان منجر به شناسایی چندین واحد زمین‌ساخت- چینه‎نگاری ‌شده است. این واحدها در جریان باز و بسته شدن اقیانوس نوتتیس در جنوب ایران شکل گرفته‌اند. واحدهای زمین‌ساخت- چینه‎نگاری اصلی در این ناحیه عبارتند از: رسوبات نوع الاکوژنی مربوط به حاشیه جنوبی سکوی ایران مرکزی با سن عمومی پالئ...

full text

بررسی مراحل دگرریختی در بخش شمال  باختری پهنه ساختاری سنندج- سیرجان

منطقه سقز- بانه به عنوان بخشی از بخش شمال  باختری پهنه سنندج- سیرجان انتخاب و مراحل مختلف دگرریختی در آن بررسی شد. در طی این بررسی، ابتدا با کمک روش های سنجش از دور رخنمون واحدهای سنگی و خطواره های قابل تعیین استخراج شدند. سپس، با پیمایش های صحرایی، گسل های بزرگ‌مقیاس، اصلی و فرعی و همچنین پهنه های برشی (در محیط شکل‌پذیر) مشخص و متغیرهای ساختاری آنها اندازه گیری شد. در ادامه این اطلاعات به عنوا...

full text

گابروهای آلکالن چشمه قصابان همدان با گرایش جزایر اقیانوسی، ژوراسیک میانی: شواهد فرورانش پشته میان اقیانوسی تتیس جوان، پهنه سنندج-سیرجان

سنگ های دگرگونه پهنه سنندچ-سیرجان (SSZ) در باختر همدان، ناحیه چشمه قصابان تحت نفوذ اولیوین گابروها و گابروهای ژوراسیک میانی قرار گرفته است. این سنگ ها با گرایش آلکالن شامل اولیوین، کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز، فلوگوپیت، آمفیبول قهوه ای، و بیوتیت می باشد که از ذوب بخشی یک منشاء پریدوتیتیدر میدان پایداری گارنت، اشتقاق یافته است. غنی شدگیLREE در الگوی عادی سازی شده عناصر REE نسبت به کندریت و مقادیر ب...

full text

سنگ‌زایی برونبوم‌های ریز دانه‌ای در گرانودیوریت‌های بخش میانی نوار سنندج-سیرجان

The Aligoudarz granitoid occurs in the central part of the Sanandaj-Sirjan Zone, western Iran. It comprises three distinct facies mainly of tonalite, granodiorite and granite composition. Magmatic microgranular enclaves (ME) extensively occur in granodiorite. Field, textural, whole rock and mineral chemistry data of the ME and the host rocks does not support magma mixing as the ME-forming mecha...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 32

pages  45- 66

publication date 2018-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023