سنجش کارایى نسبی شهرستان‌های استان آذربایجان‌شرقی در بخش زیرساخت‌های گردشگری با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها (DEA)

با شروع قرن بیست و یکم به دلیل وجود زیرساخت­های اقتصادی، بهداشتی، امنیتی، ارتباطی گردشگری به یکی از سه صنعت برتر دنیا تبدیل شده است. هدف از این تحقیق، سنجش ‎کارایى‎ ‎نسبی شهرستان­های استان آذربایجان­شرقی از لحاظ زیرساخت­های گردشگری بود. این‌تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش جمع­آوری داده­ها و ماهیّت از نوع توصیفی - تحلیلی محسوب می‌گردد. اطلاعات مورد نیاز به روش کتابخانه­ای و اسنادی جمع­آوری شد. محدوده‌ی جغرافیایی پژوهش را 19 شهرستان استان آذربایجان­شرقی تشکیل می­دهد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل­های آنتروپی شانون، تحلیل پوششی داده­ها (DEA)، ماتریس کارایی متقاطع و از نرم‌افزار Dea slover استفاده شده است.    نتایج این پژوهش نشان داد در بین شهرستان­های استان آذربایجان­شرقی از لحاظ زیرساخت‌های گردشگری به ترتیب ­شهرستان­های تبریز، مراغه و میانه با بیشترین میزان کارایی 824/0، 865/0 و 919/0، جایگاه ­اول تا سوم و شهرستان­های هشترورد، ورزقان و چاروایماق با میزان کارایی 597/0، 544/0 و 471/0، جایگاه هفدهم تا نوزدهم را به خود اختصاص داده­اند. همچنین در سطح استان در بین شهرستان­ها از نظر توزیع زیرساخت­های گردشگری عدم تعادل وجود دارد بطوری‌که  29/0 کارا، 38/0 نیمه‌کارا و 33/0 ناکارا هستند. علت اصلی ناکارایی شهرستان­ها، استفاده‌ی بسیار زیاد از ورودی­ها در قبال تولید اندک خروجی­هاست. بطور کلی، راه‌حل اصلی رفع نابرابری­ها و رساندن مناطق ناکارا به مرز کارایی، پیروی از موازین عدالت اجتماعی در همه‌ی ابعاد و الگو قرار دادن شهرستان­های کارا از بعد عملکرد از لحاظ زیرساخت­های گردشگری است تا از این راه، تصمیم­گیری­ها همسو با توسعه‌ی یکپارچه‌ی مناطق مختلف استان باشد.