سنجش نابرابری فضایی شاخص‌های سلامت محیط‌زیست شهری . نمونۀ موردی : نواحی کلان‌شهر تهران

Authors

  • ایوب معروفی دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
  • ژیلا سجادی دانشیار دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی
Abstract:

زیستن در یک محیط‌زیست سالم و دسترسی عادلانه به فضاهای سالم شهری ازجمله مؤلفه‌های اصلی عدالت فضایی و عدالت محیط‌زیستی در شهر به‌حساب می‌آید. امروزه همراه با افزایش دگرگونی در فضاهای شهری و رشد ناهماهنگ و ضد محیط‌زیستی کلان‌شهر تهران، فرصت‌های نابرابر جهت زندگی در فضاهای سالم شهری نیز به وجود آمده است و به‌نوعی عدالت در شهر را از این منظر با چالش روبه‌رو ساخته است. هدف این پژوهش بررسی نابرابری فضایی شاخص­های سلامت محیط‌زیست شهری در بین نواحی شهری کلان‌شهر تهران است. پژوهش بر این فرض استوار است که در سطح نواحی شهر تهران از منظر شاخص‌های سلامت محیط زیستی، نابرابری فضایی وجود دارد. جهت بررسی این موضوع از مدل UHI که سازمان بهداشت جهانی برای سنجش سلامت در نواحی شهری معرفی کرده بهره گرفته‌شده و همچنین از نرم‌افزار پیشرفته CommunityVIZ که در محیط ArcGIS عمل می‌کند استفاده ‌شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بین نواحی شهری کلان‌شهر تهران ازنظر شاخص­های سلامت محیط‌زیست شهری نابرابری وجود دارد و این نابرابری از الگوی خوشه­ای پیروی می­کند به‌طوری‌که نواحی شمال و شمال­غربی از نظر شاخص­های سلامت دارای وضعیت بهتری نسبت به نواحی مرکزی و جنوب­غربی کلان‌شهر تهران است؛ همچنین نتایج نشان می­دهد که بین شاخص­های اقتصادی، اجتماعی، محیطی – فضایی و شاخص سلامت محیط زیست شهری همبستگی قوی وجود دارد و این نشان می­دهد که هر گونه اقدام جهت ارتقاء سلامت شهری بدون توجه به شاخص­های مربوطه امکان­پذیر نیست و نیازمند یک برنامه­ریزی یکپارچۀ توسعۀ شهری است.    

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

الگوی فضایی نابرابری توسعه در مناطق 22گانه کلانشهر تهران

مقدمه: در یک قرن اخیر، نسبت شهرنشینی در ایران چهار برابر افزایش یافته است و در حال حاضر سه‌چهارم جمعیت کشور در شهرها زندگی می‌کنند. روند شتابان گذار شهری در ایران با افزایش تمایز و نابرابری نه‌تنها بین شهرها، بلکه درون شهرها و بین مناطق مختلف شهری همراه بوده است. ازاین‌رو، یکی از ویژگیهای بارز کلان‌شهر تهران، نابرابری فضایی و منطقه‌ای آن است. در این راستا، هدف اصلی مقاله بررسی میزان و الگوهای ن...

full text

الگوی فضایی نابرابری توسعه در مناطق 22گانه کلانشهر تهران

مقدمه: در یک قرن اخیر، نسبت شهرنشینی در ایران چهار برابر افزایش یافته است و در حال حاضر سه‌چهارم جمعیت کشور در شهرها زندگی می‌کنند. روند شتابان گذار شهری در ایران با افزایش تمایز و نابرابری نه‌تنها بین شهرها، بلکه درون شهرها و بین مناطق مختلف شهری همراه بوده است. ازاین‌رو، یکی از ویژگیهای بارز کلان‌شهر تهران، نابرابری فضایی و منطقه‌ای آن است. در این راستا، هدف اصلی مقاله بررسی میزان و الگوهای ن...

full text

سنجش کیفیت زندگی شهری در کلانشهر تهران

شناخت و سنجش کیفیت زندگی در نواحی کلانشهر تهران که معلول  اقدامات مدیریت شهری و سایر نهادهای دولتی و خصوصی است، موضوع بسیار حیاتی است که با توجه به عدم سنجش کیفیت زندگی شهری در پهنه پایتخت تاکنون، می تواند زمینه ای برای ترسیم نقشه راهی برای مدیریت شهری و سایر نهادهای مسئول در جهت آگاهی از وضعیت موجود و اقدام برای تحقق صورت وضعیت مطلوب باشد. بر این اساس اهداف مقاله حاضر را می توان در استخراج شاخ...

full text

سنجش نابرابری فضایی مناطق شهری از منظر فقر کالبدی (مطالعه موردی در منطقه شهری یزد)

محیط­های شهری، سیستم­های پیچیده با پدیده های پیچیده، روابط و تعاملات متعدد بین اجزا هستند. فقر نیز یکی از این پدیده های پیچیده است که به واسطة اثرهای سوء آن، کانون توجه قرار گرفته است و نیاز به رویکردی چندبعدی دارد. شهر یزد بعنوان بزرگترین واحد تاریخی استان یزد که جمعیت شهری آن یک روند صعودی را طی سال­های اخیر نشان می دهد و در مقابل نوع مصالح مورد استفاده در شهر یزد طی دهه های اخیر، تغییرات چشم...

full text

تحلیل نابرابری فضایی در برخورداری از کاربری‌های خدمات شهری (مطالعه موردی: نواحی 22 گانه شهر سنندج)

از مشکلات اساسی شهرها در دهه‌های اخیر،توزیع نابرابر منابع و جمعیت در بخش‌های مختلف شهری است.نابسامانی نظام توزیع مراکز خدماتی در فضاهای شهری زمینه‌ساز نابرابری اجتماعی شهروندان در برخورداری از این خدمات شده است. توجه به اهمیت توزیع کاربری‌های خدماتی در نواحی شهری و فراهم نمودن امکانات وخدمات موردنیاز عاملی مهم در ارتقاء سطح زندگی، عدالت اجتماعی و پایداری زندگی شهری است. هدفکلیاین پژوهش تحلیل وس...

full text

بررسی روند کاهش فضاهای باز شهری در فرآیند توسعۀ شهری با تأکید بر مدیریت بحران، نمونۀ موردی کلانشهر تهران

در کنار بسیاری از علوم و دانش های مطرح کاهش دهنده آسیب در زمان بحران، دانش شهرسازی را می توان از جمله علوم و دانش های موثری دانست که جامعۀ گسترده‌تری را تحت پوشش خود قرار می دهد. در واقع دانش شهرسازی به علت نقش کلیدی در فرآیند توسعۀ کالبدی شهر و شکل دهی به ابعاد کمی و کیفی توسعه می تواند در مقیاس کلان عامل موثری به منظور تجهیز و توانمندسازی سکونتگاه های شهری در برابر شرایط ناشی از بحران های ناگ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 34

pages  99- 116

publication date 2020-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023