سنجش سطح آمادگی بیمارستان‌های دولتی برای استقرار سیستم ناب (مطالعه موردی: بیمارستان‌های دولتی شهر همدان)

مقدمه: در راستای سیاست‌های نظام بهداشت و درمان بسیاری از کشورها، مبنی بر بهبود مراقبت‌های بهداشتی و درمانی، پیاده‌سازی ناب به‌عنوان راه دست‌یابی به این مهم موردتوجه قرارگرفته است اما یک سازمان یک‌شبه نمی‌تواند ناب شود و نیازمند فراهم کردن پیش‌شرط‌های ساختاری است؛ لذا درک عوامل زمینه‌ای در پیاده‌سازی سیستم ناب در موفقیت و اثربخشی این سیستم نقش بسزایی دارد. روش پژوهش: پژوهش حاضر، پژوهشی توصیفی است که به روش مقطعی در نیمه اول سال 1394 در بیمارستان‌های دولتی شهر همدان انجام گرفت. در این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته در دو مرحله، جهت گردآوری داده‌ها استفاده شد. در مرحله اول، جامعه آماری 179 نفر متشکل از؛ سرپرستاران، روسا و مدیران واحدهای بالینی و پشتیبانی بودند که به روش تصادفی ساده با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 122 نفر به‌ عنوان نمونه پژوهش انتخاب گردید. در مرحله دوم، پاسخ‌گویان 10 نفر از خبرگان دارای تحصیلات فوق‌لیسانس و یا دکتری باسابقه اجرایی حداقل 5 سال در زمینه مدیریت بیمارستان بودند. در مرحله اول تجزیه ‌و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS22 و در مرحله دوم رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر ناب‌سازی بیمارستانی به روش AHP نرم‌افزار Expert Choice صورت گرفت. یافته‌ها: بیمارستان‌های شهر همدان از بعد آموزش و مشارکت کارکنان و همسویی سیستم پاداش و عملکرد با اهداف ناب، در سطح مطلوبی قرار ندارند. هم‌چنین شناسایی و از بین بردن اتلافات با وزن نسبی 234/0 دارای بیشترین وزن و سیستم پاداش و ارزیابی عملکرد با وزن 032/0، دارای کمترین وزن در میان هفت عامل آمادگی ناب‌سازی است. نتیجه‌گیری: پیاده‌سازی ناب بدون در نظر گرفتن بستر مناسب، در درازمدت منجر به عدم کارایی و اتلاف منابع می‌شود. هم‌چنین توجه به عوامل آمادگی با توجه به حساسیت و نقش بسزای شناسایی و از بین بردن اتلافات در دست‌یابی به بهبود عملکرد، از ضروریات است.