سمیت و اثرات جانبی سه حشره‌کش روی حشرات بالغ (Chrysoperla carnea (Neu.: Chrysopidae در شرایط آزمایشگاهی

بالتوری سبز، Chrysoperla carnea (Stephens)، یکی از شکارگرهای مهم‌ شته‌ها، پسیل‌ها، سفیدبالک‌ها و تریپس‌ها می‌باشد. در این تحقیق حساسیت حشرات نر و ماده بالتوری سبز به حشره‌کش‌های ایمیداکلوپرید، ایندوکساکارب و اندوسولفان در شرایط آزمایشگاهی ارزیابی شد. زیست‌سنجی به‌روش تماس باقی‌مانده در پتری‌دیش‌ها انجام شد. بنابر نتایج، میزان LC50 برای حشره‌کش‌های ایندوکساکارب، ایمیداکلوپرید و اندوسولفان برای حشرات نر به‌ترتیب 011/0، 053/0 و 343/0 و برای حشرات ماده به‌ترتیب 019/0، 098/0 و 398/0 گرم ماده مؤثر بر لیتر برآورد گردید. حشرات نر در مقایسه با حشرات ماده به هر سه حشره‌کش حساسیت بیش‌تری نشان دادند. در بررسی اثرات زیر‌کشندگی به‌روش سازمان بین‌المللی کنترل بیولوژیک (IOBC)، حشرات بالغ با مقادیر LC25 تیمار شدند. بنابر نتایج تجزیه واریانس، اختلاف معنی‌داری بین زمان نشو و نمای سنین اول، دوم و سوم لاروی، شفیر‌گی و نسبت جنسی در سه حشره‌کش مورد مطالعه وجود نداشت. بین تیمارها از نظر دوره‌های پیش از تخم‌ریزی، تخم‌ریزی و پس از تخم‌ریزی، باروری،‌ زادآوری و طول عمر حشرات کامل نر و ماده اختلاف معنی‌دار وجود داشت. میانگین طول عمر حشرات کامل برای شاهد، ایمیداکلوپرید، اندوسولفان و ایندوکساکارب برای حشرات نر به‌ترتیب 3/2 ± 30، 3/3 ± 3/24، 4/2 ± 3/21 و 4/1 ± 7/19 روز و برای حشرات ماده به‌ترتیب 5/2 ± 9/36، 9/2 ± 8/31، 7/1 ± 7/27 و 6/2 ± 7/26 روز بود. بیش‌ترین و کم‌ترین نرخ باروری به‌ترتیب با 49 ± 540 و 42 ± 206 عدد تخم به‌ازای هر ماده در تیمارهای شاهد و ایندکساکارب مشاهده گردید. بنابر طبقه‌بندی به‌روش IOBC، هر سه حشره‌کش در گروه کم‌خطر (79% < شاخص کلی تأثیر < 30%) برای حشرات کامل قرار گرفتند. به‌طورکلی، حشرات کامل به ایندوکساکارب، ایمیداکلوپرید و اندوسولفان خیلی حساس بودند. بنابراین، در موقعی که تراکم حشرات کامل در مزارع بالا است، این ترکیبات نباید به‌کار برده شوند.