سطوح برخورداری از خدمات بهداشت و درمان در شهرستان‌های استان خوزستان با بهره‌گیری از تکنیک فرایند سلسله مراتبی فازی(Fuzzy AHP)

امروزه خدمات بهداشت و درمان به­عنوان یکی از عوامل مؤثر در توسعه­یافتگی جوامع شناخته شده است. اگر خدمات حیاتی سلامت به­طور هماهنگ توزیع نشده باشند، مطلوبیت چندانی برای همۀ ساکنان ایجاد نمی­کنند و این امر ضعفی است که روند نیل به توسعۀ پایدار را با مشکل مواجه می­سازد. در استان خوزستان نیز مشاهده شده است که خدمات بهداشت و درمان تمایل به تمرکز در شهر اهواز را داشته­اند و برخی شهرستان­های این استان از داشتن حداقل خدمات سلامت محروم بوده­اند. به خاطر همین، این پژوهش با هدف بررسی و تحلیل شاخص های خدمات سلامت در استان خوزستان انجام شده است. راهبرد پژوهش، کاربردی و شیوۀ انجام آن توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز از روش کتابخانه­ای استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از روش ضریب پراکندگی (CV)، آزمون T و مدل فرایند سلسله­مراتبی فازی (Fuzzy AHP) بهره­گیری شد. این روش  ها وضعیت سلامت استان خوزستان را به­وسیلۀ 20 شاخص منتخب بررسی کردند. برای انجام بهتر محاسبات از نرم­افزارهای excel و spss استفاده شد. مدل فرایند سلسله­مراتبی یکی از مدل­های تصمیم­گیری چندشاخصه (MCDM) است که کارایی آن در شرایط عدم اطمینان تأیید شده است. محاسبات این مدل نشان داد که شهرستان اهواز با اخذ امتیاز 302/2، برخوردارترین شهرستان استان خوزستان است. در رتبه­های دوم و سوم، به ترتیب شهرستان­های آبادان (474/0) و دزفول (326/0) قرار دارند و سایر شهرستان­های استان خوزستان در وضعیت بسیار محروم جای دارند. محاسبات حداقل وزن استاندارد نشان داد که به جزء شهرستان اهواز، سایر شهرستان­های استان در ارائۀ خدمات سلامت به ساکنان خود عملکرد موفقی نداشته­اند. محاسبات ضریب پراکندگی نشان داد که توزیع خدمات در استان خوزستان تمایل زیادی به تمرکز داشته است. آزمون T  نیز نشان داد که چه در سطح شهرها و چه در سطح روستاها، توزیع هماهنگ خدمات سلامت وجود ندارد. از محاسبات چنین نتیجه­گیری شد که در استان خوزستان در رابطه با توزیع خدمات سلامت، ضعف ساختاری و عملکردی وجود دارد و نظام توزیع خدمات سلامت، تابع اصول توسعۀ پایدار نیست.