سرزندگی فضاهای پشتیبان در مراکز نوین تجاری

Authors

  • احمد پوراحمد دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، رئیس دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران
Abstract:

 فضاهای پشتیبان در مجتمع‌های تجاری (شهربازی، فودکورت و نظایر آن) ابتدا برای رونق‌بخشی به تجارت در این مراکز ایجاد شده بودند، اما رفته‌رفته تبدیل به مقاصد مستقیم برای فعالیت‌های انسانی شده‌اند. به این معنی که مراجعین بدون آنکه هدف خرید داشته باشند، به منظور گذاران اوقات فراغت، تعاملات اجتماعی و... به مراکز خرید مراجعه می‌کنند و در حقیقت نوعی فضای عمومی نوین در مراکز تجاری شکل می‌گیرد. به نظر می‌رسد دلیل اصلی این تغییر شکل، سرزندگی این فضاهاست. لذا فرضیه اصلی پژوهش عبارت است از اینکه : «فضاهای نوین عمومی پشتیبان شکل گرفته در مراکز تجاری جدید، سرزنده بوده و این سرزندگی باعث تغییر شکل عملکردی این فضاها از فضاهای وابسته به فضاهایی فعال به‌ عنوان فضاهای نیمه‌عمومی شهری مستقل شده است». هدف این پژوهش شناسایی مؤلفه‌هایی که باعث سرزندگی فضاهای پشتیبان مراکز تجاری شده، در قالب یک مدل مفهومی است. روش این پژوهش کیفی و پیمایشی است و در این راستا، در گام اول پس از مطالعات اسنادی و مرور تجارب مرتبط صورت گرفته، مفاهیم مربوطه در قالب ابعاد و متغیرهای سرزندگی استخراج شده‌اند و در گام دوم، در مرحله مطالعات پیمایشی، پنج نمونه از مجتمع‌های تجاری که از لحاظ سرزندگی و جذب مخاطب برای گذران اوقات در فضاهای پشتیبان خود (نه مشتری تجاری) موفق بوده‌اند و همچنین با توجه به تنوع پراکنش جغرافیایی در شهر تهران، انتخاب شده‌اند. در این مرحله با استفاده از مشاهده و انجام مصاحبه عمیق، برای هر کدام از نمونه‌های موردی، متغیرهای استخراج شده که باعث سرزندگی فضاهای پشتیبان شده، بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد دو شاخص اصلی برای سرزنده بودن فضاهای شهری پشتیبان تجاری نوین وجود دارد : راحتی و نیمه‌عمومی بودن فضا. لذا در نهایت مجموعه مؤلفه‌های مؤثر در قالب یک مدل مفهومی سنجش سرزندگی در فضاهای پشتیبان تجاری نوین، ارایه شده است و با توجه به تحلیل کیفی در مطالعات پیمایشی صورت‌گرفته، مبنی‌بر استقلال عملکردی این‌گونه فضاها از مراکز تجاری نوین، فرضیه پژوهش اثبات شده و به سؤالات پاسخ گفته شده و پیشنهادات مرتبط با ارتقای سرزندگی در این‌گونه فضاهای عمومی بیان شده‌اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

«سرزندگی فضاهای جمعی، مدیون کارکرد تجاری»* نمونه موردی شهرهای مراکش و مکناس

فضای جمعی جایی برای تفریح و گذران اوقات فراغت، قابل دسترس برای همه مردم در همه ساعات شبانه‌روز و محل برقراری تعاملات اجتماعی است و فضای شهری سرزنده فضایی است که تعداد قابل توجهی از افراد در بیشتر ساعات شبانه‌روز در آن حضور دارند؛ یعنی فضا باید به گونه‌ای باشد که مردم از روی اختیار به آنجا آمده، در آن فضا بمانند، اوقات فراغت خود را در آن‌جا سپری کرده و با دیگران تعاملات اجتماعی برقرار کنند. فضای...

full text

فراتحلیل عوامل سرزندگی محیطی در فضاهای باز

فضاهای باز نقش حیاتی در افزایش کیفیت هر محیط و فضایی دارند. بهبود وضعیت کیفیت زیستی بشراز طریق افزایش سرزندگی در فضا صورت می­گیرد. بنابراین می‌توان سرزندگی را جزئی جدایی‌ناپذیر از یک فضای مطلوب دانست که درصدد انتقال حس نشاط به مخاطبان است. ازاین‌ رو مقاله حاضر در نظر دارد تا با واکاوی حوزه­ نظری پژوهش‌های انجام‌ شده در قلمرو سرزندگی، به فراتحلیل عوامل سرزندگی محیطی در فضای باز بپردازد. با توجه ...

full text

روش ارزیابی سرزندگی محیطی در مجتمع های تجاری و مراکز خرید

امروزه توجه صرف به جنبه  کمی طراحی فضا و نگاه تک‌بعدی به آن، سبب کاهش کیفیت اغلب فضاهای تجاری شده است، به‌طوری‌که برخی از فضاهای تجاری از عدم سرزندگی و پویایی لازم رنج می‌برد و فقط مورداستفاده افراد خاص قرار می‌گیرد. بر مبنای مطالعات روان‌شناسی محیط، عوامل محیط کالبدی می‌تواند از طریق تأثیر گذاشتن بر الگوهای جاری رفتار، ابزار مناسب را جهت ایجاد سرزندگی در فضا فراهم نمایند، لذا طراحان می‌توانند ...

full text

مولفه‌های عامل ایجاد سرزندگی ساکنین فضاهای زیستی

مجموعه­های زیستی، کانونی مناسب برای ظهور تنوع رفتاری هستند. تراز موفقیت در هر فضای زیستی را می­توان از میزان استمرار حضور افراد در آن فضا مورد سنجش قرار داد. از آنجایی که میزان سرزندگی افراد با بهبود کیفیت زندگی آن­ها رابطه مستقیمی دارد؛ بنابراین پرداختن به این موضوع از اهمیت والایی برخوردار است. با توجه به نظر متخصصین حضور پررنگ انسان­ها در هر مکان بیان­گر حس سرزندگی و نشاط آن فضا به شمار می­ر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 40

pages  54- 67

publication date 2017-10-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023