سبک شناسی تمنی و ترجی در قرآن کریم از منظر زیبایی‌شناسی

علمای بلاغت همواره سعی بر فهم دریافت دلالت‌های حقیقی واژه‌هایی که معنای حقیقی سبک تمنی و ترجی را بیان می‌کند، داشته‌اند. در همان زمان مشخص گردید که این سبک بیانی گاهی از معنایی به معنای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ و گاهی پیش می‌آید که این دو سبک بیانی با توجه به نوع متن کاربردشان جابه‌جا می‎شود؛ به طوری که این کاربردها به سادگی قابل تشخیص و تعیین نبودند، به گونه‌ای که نزدیکی کاربرد معانی(تمنی و ترجی) به اندازه‌ای است که گاهی ادوات این دو به جای یکدیگر به کار می‎روند، و این کاربرد نزد علمای بلاغت بسیار مشهور است. مسأله اصلی آن است که اهمیت زیباشناختی معانی این واژه‌ها و ادوات را که در این دو سبک بیانی به کار می‎روند، تبیین شود، و چگونگی کاربرد آن‌ها را در متن قرآن روشن شود. روش این مقاله کیفی و تکنیک تحلیل مصداقی در برخی از آیات قرآن است و از مباحث انتزاعی پرهیز شده است. نتیجه این بررسی آن است که ساختار زبانی، یک ساختار بی‌طرفانه در بیان و ارائه نیست و وقتی که این ساختار از یک ترکیب معنوی کوچک در ادات تمنی یا ترجی به کار می‌رود، محدود به آن‌ها نمی‌شود بلکه می‌بایست ساختاری معنای تمنی و ترجی را در بر گیرد و معنای مورد نظر با توجه به نیاز ارائه شود.