سازگارگرایی پلی بین جبرگرایی و اختیار

Authors

  • زهرا خزاعی دانشیار دانشگاه قم
  • فاطمه تمدن کارشناس ارشد فلسفه اخلاق دانشگاه قم
Abstract:

بدون شک عنصری که می‌تواند مجوز تحسین و نکوهش اعمال پسندیده و زشت و ناروای انسان باشد اختیار است. اما این‌که اختیار چیست و چگونه انسان می‌تواند در جهانی که بر آن جبر علّی حاکم است از آن برخوردار باشد، مسأله‌ای است که بیش‌تر فیلسوفان اخلاق غرب از آن غافل نبوده‌اند. در این میان، برخی جمع این دو را محال دانسته و یکی را به نفع دیگری انکار و دیدگاهی به نام ناسازگارگرایی را پایه‌ریزی کرده‌اند و در مقابل، از عصر مدرن به بعد، اکثر فیلسوفان به منظور احیای مسؤولیت اخلاقی، با پذیرش اختیار از سویی و رد جبرگرایی و اعتقاد به صدفه و اتفاقی بودن امور از سوی دیگر، سعی در جمع این دو نموده، به‌طور بسیار گسترده، دیدگاهی به نام سازگارگرایی را بنا نهادند. در این مقاله، دیدگاه سازگارگرایی از عصر مدرن به بعد بررسی می‌شود. در نهایت، مشخص می‌شود به رغم صحّت سازگارگرایی، سازگارگرایان در ارائه‌ی تبیین دقیقی از آن ناکام مانده و نتوانسته‌اند اختیار و مسؤولیت انسان یا سزاواری او برای تحسین و تقبیح در قبال اعمالش را برای همگان، به‌ویژه ناسازگارگرایان، معقول و موجه نشان دهند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

دیدگاه جان مارتین فیشر درباره اختیار لازم در مسئولیت اخلاقی

چکیده اختیار به‌عنوان محوری‌ترین ویژگی انسان، در جهان غرب از سویی اساسی‌ترین شرط مسئولیت اخلاقی دانسته شده‌است و از‌سوی‌دیگر، با فرض جبری‌بودن جهان، در تعارض با جبرگرایی قرار می‌گیرد. گروهی از فیلسوفان اخلاق، با باور به وجود تعارض، حکم به ناسازگاری این دو داده‌اند و گروهی دیگر برای دفع یا رفع این تعارض، به شیوه‌های مختلفی سعی در سازگاری جبرگرایی و اختیار نموده و تقریرهای گوناگونی از سازگارگرا...

full text

جبرگرایی فناورانه

 هدف: نظریه­ها و دیدگاه­ها درمورد تکنولوژی/فناوری و رواج روز افزون آن بررسی و دیدگاه­های اندیشمندان در مورد ابعاد مثبت، منفی، و فرا­مدرنیستی آن نقد می­شود و به سؤال­های مقدر  پاسخ داده شده است. روش/رویکرد پژوهش: مرور متون مرتبط یافته­ها: سه گروه اصلی شناسائی شدند: گروه اول با دید مثبت، رواج فناوری را علت­العلل پیشرفت­های اقتصادی، فرهنگی،  و اجتماعی می­دانند و ایجاد اقتصاد مبتنی بر دانش را در تح...

full text

پلی بین خط وهنر

این مقاله نگاهی به تأثیر خط بر روی سبکهای سفالینه های منقوش در منطقه خاورمیانه باستان خواهد داشت. در این مقاله نگارنده به تجزیه و تحلیل ترکیبات نقوش هندسی و حیوانی شاخص سفالهای دوره شوش I وعبید خواهد پرداخت. این نقوش مربوط به دوره قبل از پیدایش خط می باشد (اواخر هزاره چهارم قبل از میلاد). بخش دوم این مقاله به شرح و توصیف صحنه هایی از ظروف قرمز رنگ اوایل سلسله های قدیم ایلام و بین النهرین که تار...

full text

جبرگرایی فناورانه

هدف: نظریه­ها و دیدگاه­ها درمورد تکنولوژی/فناوری و رواج روز افزون آن بررسی و دیدگاه­های اندیشمندان در مورد ابعاد مثبت، منفی، و فرا­مدرنیستی آن نقد می­شود و به سؤال­های مقدر  پاسخ داده شده است. روش/رویکرد پژوهش: مرور متون مرتبط یافته­ها: سه گروه اصلی شناسائی شدند: گروه اول با دید مثبت، رواج فناوری را علت­العلل پیشرفت­های اقتصادی، فرهنگی،  و اجتماعی می­دانند و ایجاد اقتصاد مبتنی بر دانش را در تحو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue 46

pages  21- 46

publication date 2013-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023