ساخت و اعتبار یابی پرسشنامه‌ی سنجش کیفیت ویژگی‌های کالبدی مؤثر بر فعالیت جسمانی کودکان در حیاط مدرسه

کمبود فعالیت بدنی یکی از نگرانی‌های عمده در مورد بهداشت عمومی کودکان است. محیط کالبدی و خصوصاً فضای باز یکی از متغیرهایی است که به نظر می‌رسد، می‌تواند سطح فعالیت بدنی کودکان را تحت تأثیر قرار دهد؛ بنابراین هدف از انجام این پژوهش، ساخت ابزاری برای ارزیابی ویژگی‌های کالبدی ارتقادهنده‌ی فعالیت جسمانی کودکان در حیاط مدرسه است. جامعه آماری موردبررسی کودکان 8 تا 11 ساله‌ی شهر تهران بوده‌اند. نمونه‌گیری به‌صورت خوشه‌ای چندمرحله‌ای انجام‌شده است و در حوزه‌های انتخاب‌شده تعداد 120 کودک به‌صورت داوطلبانه در نظرسنجی شرکت نموده‌اند. روایی محتوایی ابزار پژوهش توسط گروهی از متخصصان روانشناسی محیطی، روایی صوری آن با استفاده از نظرسنجی از کودکان و روایی سازۀ آن به‌وسیله تحلیل عامل موردبررسی و تأیید قرار گرفت. بر اساس تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش متعامد، 21 سؤال در سه عامل قرار گرفتند که این عوامل مقدار 53.858 درصد از واریانس کلی را به خود اختصاص داده‌اند. با بهره‌گیری ازنظر متخصصان، عامل‌های به‌دست‌آمده تحت معانی «جذابیت محیط»، «اجتماع‌پذیری فضا» و «بازی‌سازی محیط» نام‌گذاری شد. این ابزار می‌تواند پیش از طراحی یک فضای باز در مدرسه، برای سنجش نیازهای کاربران و تشخیص اولویت‌های آنان مورداستفاده قرار گیرد. همچنین یافته‌های این پژوهش که مهم‌ترین متغیرهای کالبدی مؤثر بر فعالیت جسمانی در حیاط مدرسه را معرفی می‌کند، در طراحی فضاها و عناصر کالبدی حیاط مدرسه قابل‌استفاده خواهد بود.