ساخت لایه‌ای گروه اسمی در زبان کردی مکریانی بر اساس دستور نقش و ارجاع

Authors

  • فرزاد عزیزی دانشجوی دکتری زبان‌شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
Abstract:

در این مقاله، ساخت نحوی گروه اسمی در کردی مکریانی که یکی از گویش‌های زبان کردی سورانی محسوب می‌شود در قالب دستور نقش و ارجاع و بر اساس الگوی ون ولین (2005) بررسی می‌شود. در این چارچوب، گروه اسمی از دو فرافکن تشکیل‌شده است: فرافکن سازه‌ای، متشکل از  مرکزاسمی و هستهاسمی و عناصر حاشیه آنها و فرافکن دستوری، متشکل از عملگرها. این تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و داده‌های مورد استناد نیز از کتب دستوری و نوشتاری گویش مکریانی و بعضاً بر اساس شم زبانی محقق که گویشور این گویش محسوب می‌شود، انتخاب شده‌اند. در وهله بعدی، این داده‌ها مطابق الگوی لایه‌ای دستور نقش و ارجاع موردبررسی و تحلیل قرارگرفته‌اند و الگوی پیشنهادی گروه اسمی در این گویش به‌دست‌آمده است. از نتایج تحقیق اخیر می‌توان به عدم وابستگی ساخت گروه اسمی مکریانی به ترتیب خطی عناصر تشکیل‌دهنده آن اشاره کرد به‌نحوی‌که واژه‌بست‌های نشان‌دهنده شمار و معرفه که به هسته اسمی متصل می‌شود علیرغم مجاورت با آن، جزء عملگرهای هسته محسوب نمی‌شوند بلکه در ردیف عملگرهای مرکز اسمی و سطح گروه اسمی قرار می‌گیرند. از نتایج دیگر این تحقیق آن است که در کردی مکریانی صفات واقع در جایگاه پس از هستهاسم در قالب دستور نقش و ارجاع به‌عنوان حاشیه هستهاسم و صفات پیش از هستهاسم که بیانگر کمیت‌اند به‌عنوان عملگر مرکزاسم شناخته می‌شوند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جایگاه گروه صفتی زبان فارسی در دستور نقش و ارجاع

مقالة حاضر به هدف بررسی شیوة تحلیل گروه صفتی زبان فارسی در دستور نقش و ارجاع و ارزیابی محاسن و معایب آن تدوین گردیده است. در این نظریه، گروه مستقلی تحت عنوان گروه صفتی وجود ندارد، بنابراین صفات در نقش اسنادی به صورت محمول در هسته بند و در نقش وصفی به صورت وابستة توصیفی در قسمت حاشیه هستهاسم تحلیل می‌شوند که می‌توانند به نوبة خود وابسته‌هایی به صورت عناصر موضوع یا غیر موضوع نیز به همراه داشته با...

full text

بررسی ساخت بند زبان فارسی بر اساس دستور نقش و ارجاع

این جستار در پی آن است که ساخت بند در زبان فارسی را در چهارچوب دستور نقش و ارجاع مورد بررسی قرار دهد. این نظریه دستوری به تعامل نحو، معناشناسی و کاربردشناسی در نظام‌های دستوری توجه ویژه‌ای دارد. ساخت نحوی بند در این نظریه بر پایه دو تقابل، شامل تقابل میان محمول و موضوع و تقابل میان موضوع و غیر موضوع استوار است. ساخت منطقی با توجه به مفاهیم طبقه فعلی، بازنمایی‌های معنایی و نقش‌های معنایی شکل می‌...

full text

بررسی ساخت بند زبان فارسی بر اساس دستور نقش و ارجاع

بررسی ساخت بند زبان فارسی بر اساس دستور نقش و ارجاع*والی رضایی**مژگان نیسانیچکیدهاین جستار در پی آن است که ساخت بند در زبان فارسی را در چهارچوب دستور نقش و ارجاع مورد بررسی قرار دهدنظریه دستوری به تعامل نحو، معناشناسی و کاربردشناسی در نظام های دستوری توجه ویژه ای داردنظریه بر پایه دو تقابل، شامل تقابل میان محمول و موضوع و تقابل میان موضوع و غیر موضوع استوار استتوجه به مفاهیم طبقه فعلی، بازنمایی...

full text

بررسی ساختار گروه اسمی گویش کلهری از گویش‌های زبان کردی بر پایۀ نحو ایکس - تیره

در این مقاله بر اساس نظریۀ حاکمیت و مرجع‌گزینی که هگمن (1994) آن را در کتاب مقدمه‌ای بر حاکمیت و مرجع‌گزینی معرفی کرده است و بر طبق قواعد ایکس-  تیره، به بررسی نحوی گروه اسمی گویش کلهری از گویش‌های زبان کردی (وابسته به زبان‌های ایرانی شمال غربی) در مقایسه با زبان فارسی، پرداخته شد. در این چارچوب نظری، اسم به عنوان هسته، در گروه اسمی قرار می‌‌گیرد تا سازۀ بزرگتری تشکیل شود. عناصر دیگر نیز در کنا...

full text

بررسی نحوی و کار‏برد‏شناختی ساخت های اسنادی‏شده در زبان فارسی بر‏اساس دستور نقش و ارجاع

در این نوشتار، جمله‏های اسنادی‏شده در زبان فارسی را در‏چهار‏چوب نظریه‏ای نقش‏گرا، به‏لحاظ نحوی و کار‏برد‏شناختی بررسی کرده‏ایم. هدف از نگارش این مقاله، از یک سو، تبیین ویژگی های نحوی جمله‏های اسنادی‏شده در‏چهار‏چوب دستور نقش و ارجاع، و از سوی دیگر، یافتن ارتباط بخش ساخت اطلاع و به‏ویژه ساخت کانون این نظریه در استفاده از این‏گونه جمله‏ها و نیز پی‏بردن به عوامل مختلف اطلاعی در به‏کار‏گیری آن هاست...

full text

جملات مرکب در زبان فارسی تحلیلی بر پایة نظریة دستور نقش و ارجاع

در این مقاله، ساختار جملات مرکب زبان فارسی بر پایة نظریة «دستورِ نقش و ارجاع» بررسی می‌شود. این نظریه را، در سال 1997، رابرت دی. ون ولین و رندی جی. لاپولا مطرح کردند و، در سال 2005، ون ولین نسخة نهایی آن را ارائه داد. دستور حاضر سه نوع رابطه را با عنوان «هم‌پایگی»، «ناهم‌پایگی» و «هم‌وابستگی» بین جملات مرکب مطرح می‌سازد و سه سطحِ اولیة پیوند را «بند»، «کانون»، و «هسته» می‌داند. سه نوع رابطة احتما...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 2

pages  97- 116

publication date 2017-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023