ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی مقیاس درجه‌بندی اختلال های رفتار مخرب ـ نسخه والدین

زمینه و هدف: اختلال رفتاری مخرب طبقه‌ای از اختلال­ های رفتاری است که با رفتار مزاحمت ­بار اجتماعی مشخص می‌شود و موجب ناراحتی دیگران می­شود. هدف این پژوهش بررسی ساختار عاملی و ویژگی­ های روان­ سنجی نسخه فارسی مقیاس درجه‌بندی اختلال­ های رفتار مخرب ـ نسخه والدین در میان دانش­ آموزان دوره اول مقطع ابتدایی بود. روش: 303 نفر (136 پسر و 167 دختر) از بین دانش ­آموزان دوره اول مقطع ابتدایی شهر بابلسر، در سال تحصیلی 93-1392 به روش نمونه­ گیری خوشه ­ای تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند و والدین آنها نسخه فارسی مقیاس درجه بندی اختلال­ های رفتار مخرب را با در نظر گرفتن ویژگی­ های رفتاری دانش ­آموز مورد نظر تکمیل کردند. برای تجزیه و تحلیل داده­ ها از ضریب آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. یافته ­ها: ضریب آلفای کرونباخ برای ترجمه فارسی مقیاس اولیه­ ی 45 گویه­ ای برابر با 0/94 به ­دست آمد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی (تحلیل مولفه­ های اصلی) پنج عامل فزون­ کنشی/ تکانشگری، اختلال رفتار هنجاری، نافرمانی مقابله­ ای، نارسایی توجه، و رفتار مخرب نامشخص را نشان داد. با توجه به حذف 8 گویه، نسخه فارسی مقیاس با 37 گویه تدوین شد. ضریب آلفای کرونباخ برای عامل­ های استخراج شده بین 0/74 تا 0/88 و برای کل مقیاس 0/92 به دست آمد که نشان ­دهنده اعتبار مطلوب نسخه فارسی مقیاس است. همچنین ضرایب همبستگی به­دست آمده بین عامل­ های استخراج شده با یکدیگر و با کل مقیاس نیز نشان­ دهنده روایی سازه مطلوب مقیاس بود. نتیحه ­گیری: با توجه به ساختار عاملی مطلوب نسخه فارسی مقیاس می­ توان از آن برای غربالگری و شناسایی به موقع دانش ­آموزان دوره اول مقطع ابتدایی مشکوک به اختلال­ های رفتار مخرب استفاده کرد.