ساختار بنگاه‌داری و رفتار بازده سهام: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران

هدف: سهام‌داری هرمی و ضربدری یکی از پدیده‌های رایج در بازارهای درحال توسعه است که از یک‌سو به سهامدار امکان می‌دهد با داشتن سهم مشخصی از جریانات نقدی یک شرکت، کنترل بیشتری روی آن شرکت به دست آورد و به عبارت دیگر، حق رأی سهامدار از حق جریان نقدی (مالکیت) وی پیشی بگیرد. از سوی دیگر، در صورت ضعف بازارها و نهادهای مالی شرکت‌ها می‌توانند با ایجاد روابط سهام‌داری با سایر شرکت‌ها، بر مشکلات ناشی از ضعف بازار مالی و دسترسی به منابع مالی فایق آیند. این پژوهش به بررسی اثرات ساختار سهامداری هرمی و ضربدری در بازار سهام ایران می‌پردازد. روش: این پژوهش ابتدا با استفاده از داده‌های ترکیب سهامداری شرکت‌های حاضر در بورس تهران و فرابورس ایران، شبکه‌های بنگاه‌داری در ایران را با سه تعریف مدیریتی، سهامداری و مالکیتی شناسایی کرده و سپس به بررسی رابطه میان عضویت در یک شبکه با هم‌زمانی بازده سهام شرکت‌ها می‌پردازد. یافته‎ها: یافته‌ها نشان می‌دهد بیش از 40 درصد شرکت‌های مورد بررسی در شبکه‌های بنگاه‌داری هستند و رابطه مثبت و معناداری بین عضویت در هر یک از شبکه‌ها با هم‌زمانی بازده با سایر شرکت‌های هم‌شبکه وجود دارد. همچنین با افزایش فاصله دو شرکت در یک شبکه بنگاه‌داری، هم‌زمانی بازده آنها کاهش می‌یابد. نتیجه‎گیری: با توجه به یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت که وجود رابطه سهامداری و مالکیتی میان شرکت‌ها می‌تواند از طریق اشتراک در تصمیمات میان این شرکت‌ها، باعث ایجاد حرکت هم‌سو در بازده سهام آنها شود.