زن و عقلانیت برمبنای انسانشناسی فارابی
Authors
Abstract:
چکیده در آرای اندیشمندان و نیز فارابی، درباره زنان، عباراتی دال بر نسبت ضعف ونقص عقل به آنان وجود دارد که سوءبرداشتها و ابهاماتی را درپی داشتهاست. جستجو در آرای انسانشناسی فارابی و تطبیق نظرات وی در مورد زن، راهی است برای تشخیص و برخورد منطقی با تمایزات زن و مرد. انسانشناسی فارابی نشان میدهد، زن و مرد ازلحاظ برخورداری از موهبت عقل و قوای حاسه و متخیله، با یکدیگر تفاوتی ندارند.وی درکسب سعادت، هم خود فرد و هم جامعه را دخیل دانسته و جنسیت را وارد نمیکندبا تفکیک ساحت خردمندی و خردورزی قابل تبیین است. زنان و مردان در ساحت خردمندی (برخورداری اولیه از قوای عقلانی) یکسان هستند اما در خردورزی (بهفعلیت رساندن قوای عقلانی) موانع متفاوت دارند و این موانع تاکنون برای زنان بیش از مردان تحقق یافتهاست. اولین مانع،برمبنای نظام مزاج شناسی، غلبه بیشتر طبع سردی در زنان و تأثیر آن بر قوای عاقله است.دوم، محدودیت زنان از کسب تجربه است که برخاسته از نظامها و فرهنگهای حاکم بر جوامع بوده و منجر به نقصان عقل تجربی میشود که در صورت بروز برای مران نیز به ضعف خردورزی منجر میشود. به عبارتی مانع ذاتی برای تعقل زنان نیست بلکه هردو عرضی و قابلرفع است.
similar resources
جامعه و عقلانیت در اندیشه ابونصر فارابی و یورگن هابرماس
یورگن هابرماس بر خلاف سنت پیشینیان خود که در سنت پوزیتویستی نظریه پردازی می کردند واصالت را به قلمرو حس و تجربه و مشاهده می دادند و کاری به حوزه هنجارها وارزش ها نداشتند وعقلانیت را در حوزه تجربی می جستند عدول کرده وبا نقد از عقلانیت صوری وذاتی به عقلانیت انتقادی رسید و وارد حوزه بایدها و نبایدها شد و اخلاق گفتمان را پیش کشید واز پروژه ناتمام مدرنیته وروشنگری سخن گفته است . و اما فارابی نیز اگر...
15 صفحه اولعلی (ع) و انسانشناسی قرآنی
طبیعت و سرشت انسان در تفکر یهودی، مسیحی، مکتب های روان شناسی و از دیدگاه امام علی(ع) مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. انسان شناسی به شاخه های گوناگونی تقسیم می شود اما کانون این پژوهش انتروپوسوفی - anthroposophy - است. برخی به کلی سرشت انسان را منکرند و انسان را حاصل الگوهای فرهنگی می دانند. در تفکر یهودی انسان بد و شرور نیست. تفکر مسیحی نگاهی خوش بینانه به انسان ندارد. در عصر روشنگری انسان بیش...
full textعقلانیت شیعی و عقلانیت ارتباطی: تاملی در نتایج سیاسی
چه رابطه ای میان عقلانیت شیعی و عقلانیت ارتباطی می توان برگزار کرد که از یک سو پویایی تاریخی عقلانیت شیعی در شرایط سلطه عقلانیت مدرن بر جهان امروز تضمین گردد و از سوی دیگر چنین عقلانیتی با حفظ استقلال دینی خود بتواند در تعامل با عقلانیت های تاریخی غیر دینی قرار گیرد. به طور خاص دغدغه پژوهش این است که نتایج سازنده سیاسی هماهنگی عقلانیت شیعی با عقلانیت ارتباطی را مورد بحث قرار دهد. طی چندین گف...
full textبازتولید عقلانیت و سنتهای عقلانیت ارﺗﺒﺎﻃﻲ در حوزه عمومی ایرانی
در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﺼﻠﺘﻬﺎیﻋﻘﻼﻧ ﻴﺖ ارﺗﺒﺎﻃﻲ درﺣﻮزه ﻋﻤﻮﻣﻲ اﻳﺮاﻧﻲ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ. اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روﻳﻜﺮد ﻫﺎﺑﺮﻣﺎس ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ، ارﺗﺒﺎﻃﻲ را ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻳﺎﻓﺘﮕﻲ ﺣﻮز ة ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺗﺤﻮل از زﻳﺴﺖ ﺟﻬﺎن ﺳﻨﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﺪرن ﻣﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﻴﺮد .ﺑ ﻪ ﻫﻤﻴﻦ زﻳﺴﺖ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻬﺎن اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺆ ﺛﺮ در ﺗﺤﻮل از ﺳﻨﺖ ﺑﻪ ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻲ ﮔﻴﺮد. ﺗﻮﺿﻴﺢ آﻧﻜﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﺗﺎرﻳﺦ ، ﺗﺤﻮﻻت اﺟﺘ...
full textبررسی شالوده های اندیشه فارابی در نگاه فرا جنسیتی به زن در طرح مدینه فاضله او
پرسش اصلی مقاله حاضر "بررسی تفکر فراجنسیتی به زن در جامعه مطرح شده از نظر فارابی" است. به عبارت دیگر هدف این است که روشن شود؛ شالوده های فکری فارابی در طرح مدینه فاضله او نسبت به زن؛ چیست؟ فلسفه سیاسی برای زنان در زندگی سیاسی، وظیفههایی را ترسیم میکند و این در حالی است که فارابی نیز بهعنوان فیلسوف برتر زمان خویش ارتباطی عمیق میان اندیشههای فلسفی یونانی با دستورات و آموزههای دی...
full textعقلانیت هدف-وسیله، چارچوبی برای عقلانیت علم
مسئلة عقلانیت علم، نیازمند بستری برای طرح چیستی عقلانیت است تا در چهارچوب مفهومی از عقلانیت، بتوان چگونگی عقلانیت ماجرای علم را به تصویر کشید. نگارنده در این مقاله تلاش میکند تا با استفاده از مفهوم عقلانیت هدف ـ وسیله نشان دهد که چگونه میتوان چنین بستری را فراهم آورد. برای این کار میبایست علم را به عنوان یک فرایند در نظر بگیریم که در آن با مفروض گرفتن اهدافی، میتوان عقلانیت دستیابی به این...
full textMy Resources
Journal title
volume 7 issue 2
pages 93- 117
publication date 2016-08-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023