زمین‌شیمی و توزیع فلزات سنگین در رسوبات ساحلی و دریایی خلیج چابهار

Authors

  • فرید مر استاد بخش علوم زمین دانشگاه شیراز
  • محمد علی حمزه لو موسسه ملی اقیانوس شناسی ایستگاه پژوهشی دریای عمان و اقیانوس هند چابهار
Abstract:

      خلیج چابهار در جنوب شرق سواحل استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و به دلیل شکل اُمگایی و چرخش محدود آب در آن، از نظر زیست­محیطی اهمیت ویژه­ای دارد. در این تحقیق 12 نمونه سطحی و 6 مغزه رسوبات ساحلی و دریایی خلیج چابهار برای بررسی توزیع سطحی و عمقی فلزات سنگین برداشت شد. نتایج تجزیه شیمیایی نشان می­دهد که میانگین غلظت مس ppm 66/14، سرب ppm 44/14، روی ppm 86/46، نیکل ppm 89/51، کروم ppm 7/36، کبالت ppm 57/9، کادمیم ppm 19/0، وانادیم ppm 8/23، آرسنیک ppm 51/9، منگنز ppm 2/497، آهن %2 و منیزیم %35/1 می­باشد. نتایج ضریب غنی­شدگی، شاخص زمین­انباشت و ضریب آلودگی نشان دهنده آلودگی عناصر نیکل، کروم، آهن، روی و مس در رسوبات منطقه است. بیشترین غنی­شدگی عنصر سرب نیز در اسکله هفت تیر چابهار مشاهده می­شود. آلوده­ترین مناطق خلیج چابهار، اسکله هفت تیر چابهار، اسکله شهید بهشتی، اسکله شهید کلانتری و اسکله کنارک می­باشد. نتایج ضریب همبستگی و تحلیل خوشه­ای نشان می­دهد که عناصر نیکل، کروم، کبالت، وانادیم، آهن، منیزیم و آلومینیم منشا زمین­زاد، و عناصر سرب، روی و مس منشا انسان­زاد دارد. در مغزه اسکله هفت تیر چابهار، روند کاهشی غلظت عنصر مس نسبت به عمق می­تواند نشان دهنده نقش فعالیت انسانی در توزیع این عنصر در رسوبات باشد. با بررسی مغزه رسوبات جنگل­ کُرنا مشخص شد که این منطقه تحت تاثیر آلودگی عنصر روی قرار گرفته است. شباهت روند تغییرات عناصر نیکل، کروم، کبالت، وانادیم، آهن، منیزیم و آلومینیم مغزه­های مختلف می­تواند نشان دهنده منشا زمین­زاد این عناصر باشد. مهم­ترین منابع آلودگی انسان­زاد در منطقه، تعمیر و نگهداری قایق­ها و لنج­ها است که به دلیل ریختن روغن موتور، سوخت و رنگ در خلیج، باعث آلودگی رسوبات خلیج به عناصر سرب، روی و مس شده است. در فصل تابستان نیز به دلیل حاکمیت سامانه باران­های موسمی تابستانی، وزش باد در جهت جنوب غرب - شمال شرق، و امواج پرقدرت، خط ساحلی فرسایش یافته و رسوبات بستر دریا به سمت ساحل منتقل، و باعث آلودگی زمین­زاد عناصر نیکل، کروم و آهن در رسوبات می­شود.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

زمین شیمی و توزیع فلزات سنگین در رسوبات ساحلی و دریایی خلیج چابهار

خلیج چابهار در جنوب شرق سواحل استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و به دلیل شکل اُمگایی و چرخش محدود آب در آن، از نظر زیست­محیطی اهمیت ویژه­ای دارد. در این تحقیق 12 نمونه سطحی و 6 مغزه رسوبات ساحلی و دریایی خلیج چابهار برای بررسی توزیع سطحی و عمقی فلزات سنگین برداشت شد. نتایج تجزیه شیمیایی نشان می­دهد که میانگین غلظت مس ppm 66/14، سرب ppm 44/14، روی ppm 86/46، نیکل ppm 89/51، کروم ppm 7/36، کبالت ...

full text

توزیع سطحی و عمقی فلزات سنگین در رسوبات ساحلی و دریایی بخش ایرانی خلیج گواتر

در این پژوهش غلظت و توزیع فلزات سنگین در سطح و عمق رسوبات ساحلی و دریایی خلیج گواتر برای تعیین آلودگی طبیعی و انسانزاد بررسی شد. برای این منظور 17 نمونه رسوب سطحی و 5 مغزه رسوبی برداشته، و با عیار طبیعی منطقه مقایسه شد. نتایج توزیع سطحی فلزات نشان می دهد که بیشترین غلظت فلزات مس و روی، سرب، و نیکل به ترتیب در اسکله پسابندر، ساحل ماسه ای پسابندر، و پهنه های 'گلی جنگل حرا مشاهده می شود. ضرایب همب...

full text

تعیین سطح آلودگی رسوبات سطحی خلیج چابهار به فلزات سنگین

Background & Objectives: This paper, discussed the concentrations of heavy metals such as cadmium, copper, lead, zinc, nickel, chromium, iron, and magnesium in surface sediments of the Gulf of Chabahar. Materials & Methods: Samples of coastal sediment and shallow waters were collected from five different stations in summer and winter, 2013. Results: The research found that the concentrations of...

full text

آلودگی و ارزیابی اثرات بوم شناختی برخی فلزات سنگین در رسوبات سطحی خلیج چابهار

هدف از این مطالعه اندازه گیری غلظت فلزات سنگین (جیوه، کادمیوم، مس، سرب، نیکل و وانادیوم) در رسوبات دریایی خلیج چابهار است. همچنین پتانسیل آسیب رسانی فلزات سنگین به کمک شاخص های ریسک اکولوژیکی ترکیبی آلودگی (CPI) و شاخص پتاسیل ریسک اکولوژیکی (PERI) در 7 ایستگاه در خلیج چابهار تعیین شد. از هر ایستگاه تعداد 3 نمونه از رسوبات سطحی (cm 5-0) با استفاده از گرب ون وین جمع‌آوری شدند و نمونه ها طبق روش ه...

full text

تعیین سطح آلودگی رسوبات سطحی خلیج چابهار به فلزات سنگین

زمینه و هدف: در این مقاله، به بررسی غلظت فلزات سنگین نظیر کادمیوم، مس، سرب، روی، نیکل، کروم، آهن و منیزیم در رسوبات ساحلی خلیج چابهار پرداخته شده است. روش بررسی: بدین منظور پنج ایستگاه نمونه برداری انتخاب و نمونه برداری از رسوبات ساحلی و آب های کم عمق در دو فصل تابستان و زمستان سال 1391 انجام شده است. یافته ها: نتایج بیانگر این است که غلظت فلزات سنگین در رسوبات بیشتر از آب است، هرچند غلظت فلزات...

full text

سنجش و اندازه گیری آلودگی های فلزات سنگین در رسوبات ساحلی خلیج فارس

چکیده در سال های اخیر فعالیت های اقتصادی متعددی نظیر پالایش نفت خام، تولیدات آلومینیوم و روی، تعمیر و ساخت کشتی، تخلیه و بارگیری انواع مواد معدنی و شیمیایی و غیره در بندرعباس به عنوان مرکز توسعه جنوب کشور ایران شکل گرفته که این موضوع موجب تشدید بار آلودگی و تخریب اکوسیستم حساس آب های ساحلی منطقه شده است. لذا شناسایی و اندازه­گیری و ردیابی عناصر فلزات سنگین در رسوبات آب های ساحلی با توجه به اث...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 7

pages  74- 81

publication date 2013-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023