زمان بدون گذر در فلسفة صدرا

استدلالی نو برای موجودیت وجود در فلسفة صدرا

این مقاله به دنبال دو هدف است: نخست برقراری ارتباطی میان معنای «موجود» و موجودیت وجود؛ و دوم تنظیم استدلالی نو در دفاع از موجودیت وجود. استدلال خواهد شد که بنا بر فرض‌های معقولی که مورد قبول صدرا نیز هستند، میان ادعای اشتقاق معنایی «موجود» و موجودیت وجود رابطة نزدیکی وجود دارد. برای این کار ابتدا از این تز دفاع خواهد شد که در حضور فرض‌های معقول و مورد پذیرش صدرا، «موجود» به معنای اشتقاقی بر چیز...

حجامت در گذر زمان

  چکیده     حجامت به معنای بیرون کشیدن خون از بدن می‌باشد که با توجه به جایگاه اسرار آمیز، حیات‌بخش و گاهاًَ معجزه‌آمیز مایع خون در طول تاریخ تکاملی بشر، تمدن و علم، از این مایع سرخ رنگ نشانگر زندگی و مرگ، به عنوان مشاهدات تشخیصی بالینی بیماری‌های خاص و درمان قطعی یا التیامی بیماران استفاده می‌شد. بر اساس مستندات موجود، حجامت یا بیرون کشیدن خون از بدن در اعتقادات و رسوم فرهنگی و مذهبی بعضی از اقو...

ذهنی‌بودن زمان در فلسفة ملاصدار

در عمدة پژوهش‌هایی که در خصوص زمان در فلسفة اسلامی و تفکر مشایی و صدرایی صورت پذیرفته است عمدتاً به مقولۀ زمان از دریچة بحث حرکت نگریسته شده و معمولاً این پژوهش‌ها درصدد رمزگشایی از نسبت حرکت و زمان با یک‌دیگر در تفکرات و فلسفه‌های یاد‌شده بوده‌اند. اما در این تحقیق مسئلة رابطة زمان با ذهن و این‌که زمان امری عینی است یا ذهنی دغدغة اصلی است. از همین رو، ابتدا به دو مفهوم متفاوتی که از زمان می‌توان...

ذکر عرفانی در گذر زمان

در عرفان عملی، سالک برای طی مسیر سلوک، نیازمند رعایت آدابی است. با توجه به اینکه به لحاظ دینی، عقلی و تجربی رعایت آداب سلوک مورد تأیید می­باشد، پیروی از آداب برای دستیابی به مقصد ضروری است. ذکر از جمله آدابی است که هم در قرآن و سنت و سیره رسول اکرم (ص) و هم در کتاب­های عرفانی به آن سفارش شده است. در این مقاله ضمن معرفی اجمالی اهمیت آداب سلوک در عرفان عملی، تلاش شده با استفاده از متن کتاب­های عر...

سرگذشت «پداگوژی» در گذر زمان

آهنگ زمان در فلسفة حیات برگسن

یکی از مسائل مهم تاریخ فلسفه مسئلة زمان است. فیلسوفان زیادی به این مسئله پرداخته‌اند، ولی بدون تردید در روزگار ما برگسن نخستین فیلسوفی است که زمان را به جد مورد بررسی قرار داده است، به طوری که فلسفة او را به حق می‌توان فلسفة زمان نامید. او اساس فلسفة خود، و نقطة آغازین و پایانی آن را شهود زمان و به عبارت دقیق‌تر شهود دیرند می‌داند. مطابق سنت دوئالیستی برگسن در خصوص زمان می‌توان به دو رویکرد اش...