زایایی فرایند ترکیب در زبان فارسی

Authors

  • مصطفی عاصی دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
Abstract:

زایایی به معنی توانایی تولید صورت‌های جدید بر اساس قواعد موجود در زبان از ویژگی‌های مهم زبان است که در تمامی بخش‌های آن، از جمله حوزۀ ساخت‌واژه، وجود دارد. اکثر صاحب‌نظران زایایی را یک پیوستار می‌دانند. در این پژوهش، نگارندگان بر آن‌اند زایایی را در فرایند ترکیب زبان فارسی بررسی کنند و به این پرسش پاسخ دهند که، در پی اندازه‌گیری کمّی زایایی فرایند ترکیب در زبان فارسی، کدام فرایندها در دو سر این پیوستار به عنوان زایاترین و غیر زایاترین فرایند‌های ترکیب قرار دارند. در این راستا، از روش‌های سنجش زایایی ساخت‌واژی باین کمک گرفته شده و زایایی فرایندهای ترکیب در پیکره‌ای برگرفته از پایگاه داده‌های زبان فارسی بررسی می‌شود. نتیجۀ اندازه‌گیری کمّی زایایی در این روش‌ها نشان می‌دهد که، در زبان فارسی، فرایند ترکیب «اسم + اسم» بیش‌ترین زایایی را دارد و فرایند «ضمیر + حرف اضافه + ضمیر» از کم‌ترین میزان زایایی برخوردار است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

محدودیت‌های صرفی و نحوی در زایایی فرایند اشتقاق در زبان فارسی

میان زایایی ساختواژی و تعداد محدودیت‌های حاکم بر عملکرد زایای فرایندهای ساختواژی رابطة معکوس وجود دارد؛ به این ترتیب که با افزایش تعداد این محدودیت‌ها، زایایی ساختواژی کاهش می‌یابد. گروهی از محدودیت‌های زایایی ساختواژی، ساختاری هستند که از آن‌جمله می‌توان به محدودیت‌های صرفی و نحوی اشاره کرد. محدودیت‌های صرفی شامل طبقة صرفی پایه، ساخت صرفی پایه و وند موجود در آخرین لایة پایه و محدودیت‌های نحوی ...

full text

بررسی پیکره بنیاد میزان زایایی فرایند ترکیب در زبان فارسی امروز

امروزه زایایی صرفی مورد توجه بسیاری از زبان شناسان قرار گرفته است. از جمله می توان به افراد زیر اشاره کرد: اسپنسرو زویئکی (2001)، هسپلمث (2002)، پلاگ (1999)، ولف گنگ و درسلر(2000)، هی و باین(2003)، هی (2001،2003)، آرونوف و گائتا (2003)، کاوی (2003)، آرونوف (2005)، بوی (2003,2005)، پلاگ (3200،2006)، لودلینگ و همکاران (2000)، بائر 1983)،2001،2003،2007)، استه کائر(2002،2003،2005)، آرونوف و فیودمن...

15 صفحه اول

محدودیت های صرفی و نحوی در زایایی فرایند اشتقاق در زبان فارسی

میان زایایی ساختواژی و تعداد محدودیت های حاکم بر عملکرد زایای فرایندهای ساختواژی رابطة معکوس وجود دارد؛ به این ترتیب که با افزایش تعداد این محدودیت ها، زایایی ساختواژی کاهش می یابد. گروهی از محدودیت های زایایی ساختواژی، ساختاری هستند که از آن جمله می توان به محدودیت های صرفی و نحوی اشاره کرد. محدودیت های صرفی شامل طبقة صرفی پایه، ساخت صرفی پایه و وند موجود در آخرین لایة پایه و محدودیت های نحوی ...

full text

زبان بلوچی، توانش، زایایی

زبان بلوچی مانند زبان فارسی یکی از زبان‌های وندی و ترکیبی است و همین خصیصة زبانی موجب شده تا روند گسترش‌پذیری در این زبان به راحتی صورت گیرد.تحول همیشگی زبان و جامعة بلوچ، که در شرایط اقلیمی ویژه‌‌ای قرار دارد، باعث شده تا این زبان از خلاقه‌ها و جنبه‌های زایایی، که گسترش‌پذیری یکی از ویژگی‌های آن است، برخوردار گردد.امروز سخنگویان بلوچ اعم از تحصیل‌کرده و تحصیل‌نکرده، از راه‌های گوناگون برای تفه...

full text

بررسی فرایند تبدیل در زبان فارسی

چکیده پژوهش حاضر به مطالعه فرایند تبدیل در زبان فارسی در چارچوب کی‌فر(2005) می‌پردازد. هدف از این پژوهش توصیف انواع فرایند تبدیل در زبان فارسی است. بدین منظور ابتدا فهرستی از واژه‌هایی که به بیش از یک مقوله تحوی تعلق دارند از فرهنگ لغت صدری‌افشار و همکاران (1381) استخراج شده و بر اساس نوع مقوله نحوی‌شان گروه‌‌بندی می‌شوند. پس از قرار دادن واژه‌ها در 6 گروه، هر گروه به صورت جداگانه مورد بررسی ق...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 7

pages  1- 14

publication date 2013-09-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023