زاهد عالی مقام (صنعت تهکّم در شعر حافظ)

دیوان حافظ گنجینه‌ای ارزشمند از شعر ناب فارسی است. در شعر خواجة شیراز نه تنها موضوعات و مضامین، برای همیشه تازه وگسترده‌اند، بلکه از منظر بلاغت و عناصر زیبایی شناختی، بهره‌مندی از صُور خیال، به کارگیری زبان ممتاز، خلق انواع موسیقی، وزن‌های زیبا و مطبوع و مانند آن نیز کم نظیر است. بررسی و تحلیل عوامل مختلف زبانی  حافظ و استفاده از شیوه‌های گوناگون در آفرینش محتوای برجسته، امکان شناخت بهتر دریافت تصاویر و توصیفات او به مخاطب می دهد. یکی از شگردهای خاصّ او، نقد اجتماعی و طنز انتقادی است و در این زمینه از انواع طنز استفاده کرده است . تهکّم یا استعارة تهکّمیّه و یا کنایة طنز آمیز و راه‌های ساخت و پردازش این نوع طنز و هم چنین رابطة تهکّم با تحکّم مورد توجّه پژوهش حاضر قرار گرفته‌است.