ریشه‌شناسی نام‌‌های چالش‌برانگیز زنان در شاهنامه فردوسی

author

  • یداله منصوری گروه زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی
Abstract:

در این گفتار به بررسی نام‌های خاص (زنان) در شاهنامه پرداخته شده است. یادآوری می‌شود که در زبان‌شناسی تاریخی بررسی نام‌های خاص (اعلام) از دیرباز مورد توجّه پژوهش‌های زبان‌شناسی تاریخی بوده است. ارزش علمی این‌گونه پژوهش‌‌ها به اندازه‌ای درخور توجّه است که فرهنگستان علوم اتریش از دهۀ هشتاد میلادی شماری از طرح‌های پژوهشی خود را به پژوهش نام‌های خاص ایرانی اختصاص داده است. از آن نمونه، نام‌های خاص اوستایی، نام‌های فارسی باستان، نام‌های سغدی، و نام‌های کتیبه‌های فارسی میانه و دیگر زبانهای ایرانی را منتشر کرده یا در حال انتشار دادن است، ولی از این میان، تاکنون به بررسی نام‌های خاص در شاهنامه پرداخته‌ نشده‌است. از این‌رو پرداختن به نام‌های خاص این متن ارجمند یک نیاز علمی به شمار می‌آید. یادآوری می‌شود که کمابیش ۳۰۰ نامواژه (نام اشخاص) در شاهنامه یادشده است و در این گفتار، نگارنده به بهانۀ گنجایش مقاله، تنها به ریشه‌شناسی نام زنان که شمار آن‌ها به ۲۶ فقره می‌رسد، پرداخته است. در این گفتار تنها به نام‌هایی پرداخته می‌شود که از نظر ریشه‌شناسی چالش‌برانگیز هستند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تشبیه در شاهنامه فردوسی

تشبیه در قرن چهارم بسیار ساده بوده است و شاهنامه فردوسی بهترین تشبیهات زبان فارسی را داراست . به مرور زمان طرز بیان تحول یافته و پیچیده گویی رواج پیدا کرده است . نثر متکلفانه و مصنوع نشانه دانایی شده ‘ صنایع غلیظ از زبان عربی در شعر فارسی خود نمایی کرده است معما گونه بودن شعر نو دنباله همین تطور و تحول است . در نظم و نثر نو به قصد و خواست گوینده توجه نیست بلکه خواننده هر مفهوم و هرمعنی که بخواه...

full text

چین در شاهنامه فردوسی

ایران به عنوان کشوری که بر سرزمین های زیاد و مردمان بسیار از فرهنگ های مختلف سلطه داشته و با آنها تعامل داشته است، همواره مورد توجه بوده است. درحقیقت، جایگاه ایران در تاریخ جهان و سهم آن در تاریخ نوع بشر تنها می‌تواند در پرتو بررسی تماس و تعاملات با قدرت های بزرگ همسایه آن شناخته شود. از جمله این فرهنگ ها، فرهنگ و تمدن چین است. ایران در روزگار پیش از اسلام، به مناسبت های مختلف و از راه های گونا...

full text

نماد‌شناسی ابزار در شاهنامه فردوسی

یکی از انواع نماد‌هایی که در سروده‌ها و نوشته‌های حماسی و اساطیری جهان کاربرد فراوانی دارد و در شاهنامه فردوسی هم از آن بهره بسیاری گرفته شده است، ابزارها می‌باشند. در شاهنامه از ابزارها و رزم‌ابزارهای بسیاری نام می‌رود که کارکرد آن‌ها تنها در گرو معنای وضع شده برایشان می‌باشد هم‌چون جوشن، خود، گرز، نیزه ژوپین، عمود و... . این جستار بر آن است تا بدون در نظر گرفتن کارآیی صرف، تنها با برشمردن ابز...

full text

تحلیل ازدواج در شاهنامه فردوسی

هدف ازاین پژوهش بررسی نقش و جایگاه زنان بعنوان عامل موثر در ازدواج وتشکیل خانواده در شاهنامه فردوسی بود. رویکرد اجتماعی قصه ها ی شاهنامهنشانگرآن بود که تشکیل خانواده ،خارج از اصول پدرسالاری صورت می گرفت.بعبارتی سازمان دهندگان امور اجتماعی خانواده زنان بودند نه مردان .در حالیکهدر رویکرد اسطوره شناسی، الگوی مرد مداری حاکم بوده است.چنانکه در جایجای شاهنامه سخن از دلیری و شجاعت مردانی است که همواره...

full text

تأثیر شاهنامه فردوسی در آلمان

آلمانی‌ها از قرن هفدهم با ادبیات فارسی آشنا شدند. نخستین هیأت سیاسی- اقتصادی در اواخر قرن شانزدهم از هولشتاین آلمان به دربار صفوی اعزام شد. در میان این هیأت، مترجمی به نام آدام اولئاریوس حضور داشت که در سفرنامه خود نامی از فردوسی نیاورده است. در همین قرن مدرسه‌ای به نام «ألسنه شرقی» در فرانسه شکل گرفت.در این مدرسه چهار زبان عربی، عبری، ترکی و فارسی تدریس می‌شد. علاقه‌مندان زبا...

full text

تأثیر شاهنامه فردوسی در آلمان

آلمانی‌ها از قرن هفدهم با ادبیات فارسی آشنا شدند. نخستین هیأت سیاسی- اقتصادی در اواخر قرن شانزدهم از هولشتاین آلمان به دربار صفوی اعزام شد. در میان این هیأت، مترجمی به نام آدام اولئاریوس حضور داشت که در سفرنامه خود نامی از فردوسی نیاورده است. در همین قرن مدرسه‌ای به نام «ألسنه شرقی» در فرانسه شکل گرفت.در این مدرسه چهار زبان عربی، عبری، ترکی و فارسی تدریس می‌شد. علاقه‌مندان زبا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 2

pages  157- 172

publication date 2020-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023