رویکرد توسعه‌ی پایدار محله‌ای در کلان‌شهر تهران مورد: محله‌ی بهار منطقه‌ی 7

توسعه‌ی محله‌ای در قالب فرآیندی مشارکتی، دموکراتیک و مردم محور از چندین دهه‌ی گذشته، در کشورهای توسعه‌یافته، به عنوان محور برنامه‌های توسعه‌ی پایدار شهری و مناطق کلان‌شهری مورد تأکید قرار گرفته است. کلان شهر تهران با تنگناهای متعددی در خصوص مدیریت بهینه‌ی سازمان فضایی شهر روبروست و رویکرد کنونی در مدیریت کلان و متمرکز آن، به دلیل عدم اتکاء به ساز و کارهای محلی، مشارکت مردم، نظام‌های پایدار اکولوژیک محلی و لذا برآورده‌سازی نیازهای واقعی ساکنین، به توسعه‌ی پایدار شهری منتهی نشده است. لذا توسعه‌ی محلات شهری، به عنوان نقطه‌ی آغازین توسعه‌ی مدیریت پایدار تهران شناخته شده است. هدف غائی رویکرد توسعه‌ی پایدار محله‌ای نیز مردم و تأمین نیازهای اولیه و اساسی آنان با توجه به محیط زندگی آنهاست. پژوهش حاضر با تاکید بر این هدف، به دنبال شناخت و آزمون رویکرد نوین محله محوری در نظام مدیریت جدید شهری، در یکی از محلات کلان‌شهر تهران بوده و از این رو، در چارچوب یک فرضیه، که تغییر بنیادی ساختارهای برنامه‌ریزی توسعه‌ی محلات شهری با تأکید بر نظام محله محوری می‌تواند به پایداری اکولوژیک، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی محلات تهران منجر شود، به نتایجی دست یافته است: ناپایداری محلی در شرایط کنونی، میزان شاخص وابستگی و تعلق خاطر محلی را به طور وسیعی در میان سکنه‌ی محله‌ی بهار پایین می‌آورد. کاهش این شاخص، موجب می‌شود احساس مسؤولیت افراد محلی نسبت به برنامه‌های در حال اجرا و نیز طرح‌های آتی محله و به عبارت بهتر، اهتمام برای افزایش و تعمیم شاخص کیفیت زندگی در بخش‌های مختلف محله، رو به کاهش گذارد. لذا، سازوکارهای توسعه‌ی حاکم بر محله‌ی بهار هیچ‌گونه انطباقی با شرایط تحقق توسعه‌ی پایدار در سطح محلی ندارد و برنامه‌ریزی برای ایجاد تغییرات بنیادی روند فعلی و حرکت به سمت پایداری محلی ضروری است.