رویکردی نظری به‌علت توسعۀ روابط ایران و روسیه از زمان فروپاشی اتحاد شوروی تاکنون

در میان قدرت‌های بزرگ، روسیه بیشترین تاریخ روابط سیاسی با ایران را دارد. علل اساسی این روابط در قرن‌های گذشته قرارگرفتن این کشور در شمال ایران، تجارت و بازرگانی و وجود اشتراک‌های قومی و فرهنگی برخی از جمهوری‌های مستقل این کشور با مردم ایران بود. در دوران پهلوی دوم خرید تسلیحاتی و مشارکت در برخی طرح‌های اقتصادی نیز به این عوامل اضافه شد. در هر دو دوره فضای رقابت و تهدید، بستر روابط دو کشور را شکل می­داد. اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی به‌ویژه از دهه 90 به بعد روابط دو کشور براساس همکاری و نه ترس و تهدید شکل ­گرفت. با توجه به چرخش در سیاست خارجی دو کشور از تهدید به همکاری، این نوشتار می‌خواهد تا این روابط و تداوم آن را در چارچوب نظریه واقع‌گرایی، لیبرالیسم و سازه‌انگاری بررسی کند. در این نوشتار از روش توصیفی تحلیلی بهره گرفته خواهد شد. یافته‌های پژوهش نشان می­دهد که از میان نظریه­های گفته‌شده، سازه­انگاری بهترین توضیح را درباره علت‌های بهبود روابط تهران و مسکو پس از دهۀ 90 بیان می‌کند.