رویکردی دینی به نقش مادران در عملکرد کج سازهای جنین (تراتوژن ها)

نقش مادرانه، مهم‌ترین نقش زن در حیات فردی و اجتماعی انسان‌هاست. مادر، به صورت ارادی و یا غیر ارادی و از طریق عوامل مختلف در سرنوشت کودک نقش‌آفرینی می‌کند. برخی از این عوامل، تجربه‌پذیر و برخی تجربه‌ناپذیرند. معرفت‌های تجربه‌ناپذیر، گاه، جز از طریق پیام وحیانی قابل وصول نیستند. این مقاله، با الهام از آموزه‌های دینی، بر آن است تا نقش عوامل تجربه‌ناپذیر را که از طریق مادر بر جنین تأثیر می‌گذارند، بررسی کند. آگاهی از این عوامل، حداقل در دو حوزه مؤثر می‌افتد: اول، نیاز به مکتب آسمانی در تبیین جایگاه حیاتی مادر و تأثیر او بر سلامت جسمی و روحی کودک قبل از تولد؛ دوم، آگاهی همه جانبه از عوامل مؤثر بر فرایند رشد، از انعقاد نطفه تا پایان عمر، فراتر از آن چه فیزیکالیست‌ها بدان پای فشرده‌اند. این پژوهش، هم مقدمه‌ای بر مباحث انسان‌شناسی دینی تلقّی می‌شود و هم بالاصاله بر تلقی روانشناسی رشد مبتنی بر آموزه‌های اسلامی از انسان مؤثر خواهد بود. روی‌آورد مقاله، درون دینی است و عوامل کج‌ساز جنین از دیدگاه آموزه‌های اسلامی، بررسی و تحلیل شده است. بررسی متون اسلامی نشان می‌دهد، تأثیر سرنوشت‌ساز مادر بر جنین، از لحظه‌ انعقاد نطفه و ابتدای دوران بارداری با عوامل مادی و غیر مادی آغاز می‌شود و البتّه پس از تولد نیز ادامه می‌یابد؛ بنابراین، به لحاظ رعایت حقوق و حدود امانت الهی، هم به لحاظ بُعد مادی و هم به لحاظ بُعد معنوی و روحی کودک، تکالیفی بر والدین، به‌ویژه مادر، جعل می‌شود که، این مقاله، درصدد تبیین و تقریر آن است.