رویکردهای خاورشناسان به مسئلۀ انسجام قرآن: سیر تحوّل تاریخی؛ ویژگی ها؛ زمینه ها

Authors

Abstract:

مطالعۀ قرآن به­عنوان یک متن مقدس، خصوصاً به­دلیل اشتراکات موضوعی با محتوای کتاب­های مقدس پیشین، همواره مورد توجه خاورشناسان بوده است. از آن­جا که نحوۀ چینش آیات قرآن و ترکیب محتوایی آن­ها برخلاف الگوی عهدین است، بارزترین خصیصۀ سبکی قرآن که در مواجهه ابتدائی غیرمتعارف می­نماید، ناپیوستگی و فقدان انسجام ظاهری است. در این جستار، روند تاریخی رویکردهای غربیان به انسجام قرآن، ویژگی­های رویکردها و عوامل و زمینه­های پیدایش و تحول آن­ها واکاوی شده است. سیر تطوّر تاریخی روندی سه­ مرحله­ای را نشان می­دهد: نفی کلّی انسجام قرآن؛ اذعان به انسجام سوره­های مکی و تردید در وجود پیوستگی در سور مدنی؛ تأکید بر لزوم بررسی سوره­های مدنی با فرض وجود انسجام در آن­ها. هم­چنین ویژگی­های این رویکردها دستخوش تغییراتی شده است، از جمله: تغییر رویکرد جدلی به رویکرد علمی؛ تحول از فهم انسجام قرآن در فرآیند تکوین تاریخی به فهم انسجام متن در نسخۀ نهائی؛ تغییر تصور ترکیب تصادفی به انگارۀ وحدت ادبی سوره­. عوامل پیدایش و دگرگونی رویکردها متعدد است که می­توان به مأنوس بودن ذهن غربی به نظم کتاب مقدس و نظم موضوعی، مراجعه به متن عربی به جای ترجمۀ قرآن، مطالعۀ قرآن به مثابۀ کلامی شفاهی و تفاوت دیدگاه­ها درباره نحوۀ تدوین قرآن اشاره کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

خاورشناسان و رویکردهای نوین در «جمع قرآن»

قرآن کریم، معجزه جاویدان پیامبر اسلام و منشور ابدی این رسالت پس از 15 قرن همچنان کانون توجه و پژوهش و بررسی اندیشمندان مسلمان و غیر مسلمان است. بخش بسیار چشمگیری از مطالعات خاورشناسان به شناختن قرآن کریم به منزله کتاب مقدس مسلمانان معطوف شده است. این مطالعات که از اواخر قرن نوزدهم میلادی بدین سو گستردگی محسوسی داشته، بنا به دلایل متعددی در دهه های اخیر رویکرد نوینی پیدا کرده است. تاریخ قرآن، به...

full text

سیر تحوّل دیدگاههای خاورشناسان در مورد مصادر قرآن

در دو سده ی اخیر، اسلام و قرآن از موضوعاتی است که به صورت آکادمیک، در کانون توجه خاورشناسان بوده است. از ویژگی های این دوره از خاورشناسی، لزوم ارائه ی نظریات در قالب روش های علمی معتبر و آمادگی برای پذیرش نقد علمی از سوی نظریه های رقیب است. از این رو، قرآن پژوهی خاورشناسان، با تحوّلی چشم گیر نسبت به گذشته همراه بوده است. یکی از محورهایی که قرآن پژوهان غربی درباره ی آن آثاری را پدید آورده اند، می...

full text

برنامه‌های برتر حفاظت وب جهان: ویژگی ها و زمینه فعالیت

هدف : بررسی برنامه‌های حفاظت وب جهان به منظور تعیین زمینه‌ی فعالیت و ویژگی‌های آنها به لحاظ سابقه فعالیت، پوشش مجموعه، گستره پوشش، نوع منابع، الگوی دسترسی و نوع جامعه تحت پوشش فعالیت‌های حفاظت وبی است. روش: گردآوری داده‌ها به روش متن‌پژوهی انجام شد. برنامه‌های برتر حفاظت وبی از طریق جستجو در گوگل، مستندات، مقالات و راهنماهای معتبرشناسایی شد. یافته‌ها: بررسی‌ برنامه‌ها نشان داد که ...

full text

رویکرد علّی به ویژگی ها و مسئلۀ وحدت علم

در این مقاله ابتدا مفهوم تحقق چندگانه توضیح و نشان داده می شود که چگونه این مفهوم از نظر برخی اندیشمندان تقلیل پذیری علوم خاصی را مسدود می کند. سپس یکی از رویکردهای اخیر به این مفهوم، یعنی رویکرد علّی، شرح داده می شود؛ و در ادامه استدلال خواهد شد که پذیرش رویکرد علّی می تواند استدلال تقلیل ناپذیری را با پرسش هایی مواجه سازد. در بخش پایانی مقاله نیز به این نکته پرداخته می شود که حتی اگر تحقق چندگا...

full text

حجیت مفاد فرازهای مستقل قرآن؛ رهیافتها و زمینهها (مطالعه موردی، آیه 189 بقره)

قرآن، کتاب هدایتی است که به‌دلیل جاودانگی، محدودۀ خطابش منحصر به مردمان عصر نزول نیست. احادیث معصومان علیه‌السلام با جایگاهی که در تفسیر قرآن دارند، اصطیاد پیام‌های ماندگار این کتاب را هموار می‌سازند. این مهم در تفسیر فرازهایی همانند «وَ أتُوا البُیُوتَ مِن أَبوابِها» که مستقل از بستر تاریخی زمانۀ نزول، بر معنای دیگری هم دلالت دارند، بروز نموده و زمینۀ توجه بسیاری از مفسران نسبت به قاعدۀ «حجیت مفاد فرا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 16  issue 1

pages  139- 159

publication date 2019-04-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023