روند شکل گیری و توسعه بازار تاریخی تبریز در بستر مشارکت اجتماعی بعد از زلزله 1194 ه.ق

این پژوهش بر این فرض استوار است که مشارکت اجتماعی به‌عنوان یک ارزش فرهنگی باعث شکل‌گیری و احیاء دوباره بافت بازار تاریخی تبریز بعد از زلزله 1194 ه.ق شده است که امروزه به‌عنوان یکی از نمونه‌های موفق مجموعه‌های شهری با حالتی پویا به حیات خویش ادامه می‌دهد. بررسی روند مشارکت مردمی در طی سه قرن اخیر و به‌خصوص پس از زلزله سال 1194 ه.ق از طریق بازخوانی اسناد و متون تاریخی و همچنین بررسی‌های میدانی در بین بازاریان و کسبه بازار تاریخی تبریز اصلی‌ترین هدف این پژوهش می‌باشد. بدین منظور، ابتدا بناهای مشارکتی بعد از زلزله مزبور در بافت تاریخی بازار تبریز شناسایی و سپس با تفکیک آن‌ها از نقشه‌ها و تصاویر تاریخی بر پایه روش توصیفی- تحلیلی، از یک‌سو و همچنین استنادات و بررسی‌های میدانی، نقش مشارکت اجتماعی بر شکل‌گیری و توسعه این مجموعه موردسنجش قرار گرفته است. نتایج یافته-های پژوهش در بعد کیفی نشان داد که بدون تردید می‌توان مشارکت اجتماعی را به‌عنوان عاملی شکل‌دهنده و توسعه‌دهنده در ساختار بازار تاریخی تبریز در دوران بعد از زلزله به حساب آورد. همچنین نتایج یافته‌های تحلیل عاملی منجر به کاهش متغیرها در قالب سه عامل گردید که در مجموع توانایی تبیین 35/68 درصد از تغییرات واریانس را دارند. همچنین نتایج یافته‌های آزمون رگرسیون نشان داد که بین متغیرهای مشارکت اجتماعی و بازسازی بازار تبریز ارتباط معناداری وجود داشته است.