روند دگرگونی نقوش و شعائر مذهبی بر روی سکه‌های دوره صفوی

Authors

  • سیاوش امرایی دانشجوی دکترای تاریخ ایران اسلامی دانشگاه لرستان و کارشناس میراث فرهنگی لرستان
Abstract:

چکیده با تشکیل دولت صفویه (907- 1135ه.ق.) در گستره­ی جغرافیایی ایران، که به پایان یافتن پراکنده حکومتی و برقراری وحدت سیاسی در این کشور منجر شد، از آن پس جامعه­ی ایرانی تحت تأثیر گرایشات سیاسی و مذهبی این سلسله قرار گرفت. صفویان، سنّت­های حکومتی و فرهنگی قدیم ایران را تداوم دادند اما با ترویج مبانی اعتقادی شیعه­ی دوازده امامی به­عنوان مذهب رسمی، هویت متمایزی به مملکت و مردم آن بخشیدند که بخشی از این تمایزات تا امروز نیز باقی مانده است. این ویژگی بر روی نقوش و محتوای مسکوکات این دوره نیز تأثیر گذاشت و سکه­های ضرب شده­ی این سلسله دارای ماهیت و سبکی خاص گردید. در حکومت­های پیش از صفویه در ایران نیز تغییرات شکلی و مفهومی بر روی سکه­ها متأثر از سیاست و دیانت آن­ها و بازتابی از نگرش­های سیاسی و مذهبی سلاطین و حکمرانان بوده است. از این رو، در مقایسه با سکه­های دوره­ی ایلخانی که تحت تأثیر وضعیت مذهبی موجود، دارای شعائر و نقوش مربوط به سایر مذاهب غیر اسلامی است، در عصر صفویه قدرت مذهبی پادشاهان و حمایت آنان از مذهب رسمی، مانع قدرت­نمایی سایر مذاهب در کشور و از جمله عدم نقر شعائر و نقوش غیر شیعی بر روی سکه­ها گردید. در این پژوهش، به روش ترکیبی میدانی و کتابخانه­ای، به شیوه­ی تاریخی- تحلیلی روند نقوش و شعائر مذهبی نقر شده بر روی سکه­های صفوی و نیز نگرش سلاطین این سلسله از نقر این نقوش و شعائر بر سکه­های رایج، مورد بررسی قرار گرفته و با سکه­های دوره ایلخانی و تیموری مقایسه شده است. یافتة پژوهش حاکی از آن است که صفویان از سکه به­مثابه­ی ابزاری در نشر شعائر شیعی بهره گرفته و برخی از نقوش سکه­های این دوره با پیش از خود متفاوت است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

روند دگرگونی نقوش و شعائر مذهبی بر روی سکه های دوره صفوی

چکیده با تشکیل دولت صفویه (907- 1135ه.ق.) در گستره­ی جغرافیایی ایران، که به پایان یافتن پراکنده حکومتی و برقراری وحدت سیاسی در این کشور منجر شد، از آن پس جامعه­ی ایرانی تحت تأثیر گرایشات سیاسی و مذهبی این سلسله قرار گرفت. صفویان، سنّت­های حکومتی و فرهنگی قدیم ایران را تداوم دادند اما با ترویج مبانی اعتقادی شیعه­ی دوازده امامی به­عنوان مذهب رسمی، هویت متمایزی به مملکت و مردم آن بخشیدند که بخشی از...

full text

روند دگرگونی شعائر مذهبی بر روی سکه‌های دوره ایلخانی

جامعه ایرانی همگام با جوامع معاصر خود تحت تأثیر نوآوری‌ها و ارتباطات متقابل سایر دول قرار گرفت. الگوها و ابعاد هنری سایر ملل را به شیوه مطلوبی به عاریه گرفت و به نحوی با هنر و فرهنگ ایرانی تلفیق نمود که سبکی کاملاً ایرانی را به مخاطب معرفی نمود. سکه نیز از این مقوله مستثنی نیست. از زمانی که ایرانیان به تأسی از لیدی‌ها به ضرب سکه مبادرت نمودند، مسکوکات اولیة خود را با الهام از افکار و عقاید خویش ...

full text

روند دگرگونی نقوش و شعائر مذهبی سکه های ایرانی از ایلخانی تا صفوی

چکیده فرهنگ ایرانی مادامی که پیشتاز جوامع هم عصر خود بود، منشاء تاثیراث فرهنگی و هنری بر تمدن های همجوار بود .زمانی به خاطر ارتباطات سیاسی،اقتصادی و.. تازه های تمدن ها را چنان با فرهنگ و هویت بومی خود تلفیق می نمود که آدمی را در ریشه یابی و فهم دقیق موضوع به اشتباه وا می دارد.سکه با مفهومی که امروزه از آن در ذهن داریم، هخامنشی ها از تمدن لیدی به عاریت گرفتند، در همان ابتدا به چنان رشد وشکوفایی...

تجلّی نقوش گرفت‌و‌گیر در فرش دوره صفوی

The hunting & animal patterns is indeed one of the most important & effective motifs which can be seen in Persian Art since ancient times. For a long period of time, these motifs (which include religious & old mythological concepts, and tell about the geographical & natural human being environment, as well as his own desires, his domineeringness, and struggle for survival), have been designed &...

full text

وحدت مذهبی ایرانیان در دوره صفوی

تشکیل حکومت صفویه در ایران، به دلیل تأثیر تعیین کننده اش بر سرنوشت ایران، سرزمین های اسلامی و معادلات جهانی، مهم ترین واقعه ای بود که در سال های آغازین قرن دهم هجری در تاریخ جهان رخ نمود. بیش از آنکه شاه اسماعیل صفوی در سال 907 هجری قمری تاج شاهی بر سر نهد و مذهب اثنی عشری را مذهب رسمی ایران اعلام کند، سرزمین ایران عرصه کشمکش های متوالی مدعیان قدرت بود. در طول قرن هایی که از یورش مغول می گذشت، ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 12

pages  63- 111

publication date 2016-03-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023