روایی آزمون‌های ورودی دکتری مهندسی1397

عملکرد موفقیت‌آمیز داوطلب دوره دکتری مهم‌ترین عامل در تصمیم‌گیری اعضای کمیته پذیرش است که کمک می‌کند کدام داوطلب را بپذیرند. یکی از مباحثی که همیشه همراه با نمره‌های آزمون‌های پذیرش وجود داشته، مسئله روایی نمره‌های  در پیش‌بینی عملکرد موفقیت‌آمیز  داوطلبان بوده است. هدف از اجرای این پژوهش، بررسی روایی ملاکی-پیش‌بین نمره‌های آزمون‌های تخصصی  در چهار رشته دکتری مهندسی روی سنجه‌های مصاحبه  به‌عنوان ملاک عملکرد موفقیت‌آمیز  بوده است. در این پژوهش که توصیفی از نوع همبستگی است، رتبه‌های داوطلبان در آزمون‌های اختصاصی  و مصاحبه  در چهار رشته دکتری مهندسی در سال 1397 بر اساس تئوری تعمیم‌پذیری تحلیل شدند. بسته به رشته دانشگاهی داده‌های آزمون‌شوندگان دربرگیرنده نمره آنها روی 3 تا 8 خرده‌آزمون اختصاصی  و 2 نمره ترکیبی ملاک مصاحبه  بود. داده‌ها با نرم‌افزار mGENOVA بر اساس یک طرح تک‌رویه‌ای  تحلیل شدند. سپس همبستگی بین دو نمره جهانی ترکیبی با توزیع نرمال دومتغیری در نمودار پراکندگی نشان داده شده است. نتایج نشان می‌دهد نمره‌های آزمون‌های تخصصی  به‌خوبی می‌توانند نمره‌های افراد را در ملاک مصاحبه  به‌عنوان شاخص عملکرد موفقیت‌آمیز  یا کیفیت داوطلب پیش‌بینی کنند (به‌جز در رشته فناوری اطلاعات)؛ تعداد زیاد خرده‌آزمون‌های تخصصی، ناپایایی آنها و واریانس نابسته به سازه از عواملی هستند که می‌توانند پیش‌بینی‌های درست برای پذیرش یا رد داوطلبان را –به‌ویژه روی نمره برش- تحت تأثیر قرار دهند. اگرچه پیش‌بینی دقیق عملکرد موفقیت‌آمیز  داوطلبان دوره دکتری به وسیله نمره‌های آزمون‌ها  هدف دست نیافتنی است، اما تعریف بهتر آنچه ملاک موفقیت  در دوره دکتری است و بااهمیت‌تر شدن آزمون‌های عمومی زبان و استعداد  و هم‌زمان تعدیل سطوح دشواری این آزمون‌ها و کاهش خطای اندازه‌گیری سنجه‌های پیش‌بینی‌کننده  در یک برنامه سنجش دومرحله‌ای که در آن آزمون‌های عمومی زبان و استعداد به‌عنوان غربال اولیه توسط سازمان سنجش برگزار شود و آزمون‌های اختصاصی و مصاحبه توسط دانشگاه‌ها، می‌تواند راه بهینه‌ای باشد برای افزایش روایی نمره‌های آزمون‌ها  در پیش‌بینی عملکرد موفقیت‌آمیز  داوطلبان و پذیرش دانشجویان باکیفیت‌تر.