روایت شاهنامه بر جام سفالین بیژن و منیژه

Authors

  • عاطفه فاضل دانشجوی دکترای هنراسلامی، دانشگاه هنراسلامی تبریز
  • محمد خزایی استاد دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
Abstract:

جلوه های بارز هنر تصویری کهن را می توان برروی سفالنگاره های به جای مانده از قرون مختلف تاریخی ایران یافت. این آثار در گستره تاریخ، تمام سنن تصویر نگاری ایرانی راحفظ و انتقال داده اند، سننی که با روح هنر نقاشی ایرانی آکنده گشته و هویت تاریخی و ملی ایرانی را به تصویر کشیده اند. مورد مطالعاتی سفالنگاره بیژن و منیژه در راستای این تلاش نمونه مناسب و بستری جهت تحقیق معرفی می شود. جام سفالی با بهره گیری از زبان تصویری و رمزگونه به روایت داستان بیژن و منیژه از شاهنامه فردوسی پرداخته است. نوشتار حاضر می کوشد، با بررسی و شرح تصاویر جام سفالی در تطبیق آن با متن کلامی شاهنامه به رمز گشایی نقوش سفالنگاره بپردازد. جهت نیل به این مقصود، روایت داستان بیژن و منیژه از یک سو و خوانش متن تصویری سفالنگاره از سوی دیگر مورد بررسی قرار می گیرد. در این روند مشخص می شود، که چگونه متن کلامی شاهنامه از بستر نوشتار بربستر سفالینه انتقال یافته و هنرمند نقاش به گونه ای هنرمندانه دوازده فرم تصویری از داستان شاهنامه را منتخب و بر جام سفالی منقوش کرده است.مولف مقاله تلاش دارد با آنالیز و تحلیل دوازده فرم تصویری و تطبیق آن با داستان شاهنامه به هدف مقاله که همانا خوانش تصویری جام سفالین بیژن و منیژه است، نائل آید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی ریخت شناسانه داستان «بیژن و منیژه» شاهنامه فردوسی بر اساس نظریه ولادیمیر پراپ

امروزه کمتر نقدی را می¬توان یافت که از کارکردهای ساختاری بی¬بهره باشد. پیشرفت¬های نقد ادبی معاصر، منجر به ایجاد مکتب ساخت‌گرایی با الهام از نظریات زبان¬شناسانه "فردینان دوسوسور" گردید. تحلیل ساختاری به ویژه بر آثار روایی یکی از شگفت¬ترین دستاوردهای نقد ادبی معاصر است. در حوزه داستان¬ها و قصه¬های اساطیری و حماسی، بهترین شیوه تحلیل و طبقه¬بندی ساختاری را در آثار ولادیمیر پراپ روسی می¬توان یافت. ر...

full text

نشانه‌شناسی تقابل‌های ساختاری داستان بیژن و منیژه

نشانه‌شناسی دانشی است در زمینۀ مطالعۀ نشانه‌ها و چگونگی کاربرد آنها در متن که با عنوان دکترین نشانه‌ها از آن یاد می‌شود. زبان‌شناسان، در طول تاریخ مطالعات نشانه‌شناختی، پدیدۀ نشانه را از دیدگاه‌های گوناگون مطالعه کرده‌اند. یکی از این دیدگاه‌ها که در جست‌وجوی شیوه‌ای برای تبیین کارکرد رابطه‌ای نشانه و تجلی معنایی آن در بافت متن است، نشانه‌شناسی بر پایۀ تقابل‌های دوتایی است که به منتقد فرصت می‌ده...

full text

بررسی ساختاری داستان بیژن و منیژه

داستان بیژن و منیژه از جمله داستان‌های فرعی در طرح اندام‌وار شاهنامه است که طرح و ساختار ویژه‌ای دارد. برخی محققان در پی توجیه تاریخی داستان برآمده‌اند و اصل داستان را مربوط به عصر اشکانی دانسته‌اند؛ این در حالی است که در این داستان نشانه‌های اسطوره‌ای معناداری هست که نمونه‌ةای مشابه آن در دیگر متون نیز وجود دارد. مسئله‌ی اصلی این است که داستان بیژن و منیژه حاوی چه اندیشه‌ای است که موجب شمول و ...

full text

منظورشناسی و تحلیل کارگفتار در گفتگوهای داستان بیژن و منیژه

گفتگو یکی از عناصر مهم در روایت است. به‌طورکلی آفرینش روایت پس از آفرینش گفتگو (dialogue)، پدیدار و بهترین تفسیرها با این عنصر روایی ایجاد می‌شود. این عنصر در تحلیل ادبیات بسیار اهمیت دارد؛ به همین سبب در دیدگاه‌ها و نظریه‌های جدید زبان‌شناسی به‌ویژه معنی‌شناسی، به آن توجه شده است. نظریۀ منظورشناسی یکی از شاخه‌های مهم در حوزۀ معنی‌شناسی است که با کارگفتارهای متنی به گفتمان روایت سامان می‌بخشد. ...

full text

سه روایت عاشقانه از دو سرزمین زال و رودابه، بیژن و منیژه، رومئو و ژولیت بررسی روایت‌شناختی‌ و تحلیل گفتمان

روایت­شناسی که از دستاوردهای ساخت‌گرایی برای ادبیات است، به منتقد یاری می­رساند تا با بررسی نقش هر کارکرد و کنش در ساختار روایت، داستان­های گوناگون را در دو سطح داستان و کلام تحلیل کند. در سطح داستانی منتقد می­تواند با کنارنهادن تفاوت‌های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی به کشف همانندی ازنظر رویدادها، شخصیت­ها و زمینه­ها دست یابد. داستان­های شاهنامه: «زال و رودابه» و «بیژن و منیژه» با نمایش‌نامه «رومئو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 20  issue 1

pages  49- 58

publication date 2015-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023