رهیافت‌های علامه نراقی در گونه‌شناسی مشکلات علمی

در میان عالمان علوم اسلامی گذشته، کسانی به دلیل نبوغ ویژه خود، در شاخه‌های مختلف علمی تبحر داشته‌اند. این احاطه از دانش‌های عقلی و ریاضی و فلسفی گرفته تا آگاهی بر دانش‌های نقلی و تاریخی را شامل می‌شده است. مرحوم علامه محقق مولی محمدمهدی نراقی از جرگه این عالمان به شمار می‌رود. به دلیل وسعت آگاهی علمی او، اثری در خور توجه در این زمینه از ایشان باقی مانده که به مشکلات العلوم نامبردار است. از دیدگاه این عالم، گونه‌شناسی مشکلات علمی در شاخه‌های گوناگون نشان می‌دهد دانش‌های تفسیر، حدیث، ریاضیات و ادبیات گستره وسیعی از دشواری‌هایی است که باید بدان اهتمام ورزید. این مقاله، کاوشی است در بررسی طرح و تنوع مشکلات مذکور از دیدگاه علامه نراقی. بررسی‌ها نشان می‌دهد نراقی در برخی موارد پاسخ‌های ابتکاری به این مشکلات داده و در بسیاری از مواضع نیز پاسخ‌های او در لابلای آثار پراکنده اندیشمندان دیگر نهفته است.