رند هند

در آخرین سال های قرن دوازدهم هجری در ایران، شاعرانی چون شعله، مشتاق، عاشق، هاتف، نشاط و صبا و فروغی شیوه های طرز تازه را بدرود گفتند و به روش شاعری سبک خراسانی و عراقی بازگشتند. فرجام این گرایش، سنخورانی چون عارف و ایرج و پروین و بهار و دهخدا را به محفل نکته سنجی ارمغان داشت. این حرکت ادبی در دیار هند نیز تأثیر نهاد و موجب شد که شاعران ساده نوا و شیرین بیانی چون واقف لاهوری، محمد علی حزین، و قمرالدین منت، میرزا مظهر جان جانان، سرج الدین آرزو، درد دهلوی، میر، قتیل، انشا، مؤمن و شیفته از پیچ و خم کوچه های خیال سبک هندی به در آیند و پیوند خویش را از تعقیدهای لفظی و معنوی بگسلند و به روش امیر خسرو و عراقی و سنایی گرایش یابند. آشکار است که این بازگشت ادبی نمی توانست که در هند گسیختگی همه جانبه ای از طرز تازه داشته باشد و چه بسا شاعرانی که در آن سامان وداع با سبک هندی را بر خویش گران یافتند و پیمان و پیوند خویش را از آن نبریدند و بر آن راه و روش باقی ماندند.