رسانه ملی و ارتقاء سرمایه اجتماعی جوانان

مقاله حاضر با هدف تحلیل اثرات تماشای کانال­های تلویزیون داخلی (سیمای جمهوری اسلامی ایران) بر سرمایه اجتماعی و ابعاد و مولفه­های آن نزد جوانان و برخی متغیرهای رسانه­ای اثرگذار بر این رابطه مانند میزان مصرف رسانه­ای، با استفاده از چارچوب نظری حاکم بر نظریه کاشت و نظریه استفاده و رضامندی به نگارش درآمده است. در پژوهش حاضر میزان سرمایه اجتماعی افراد با میزان استفاده آنان از کانال­های تلویزیون داخلی و برخی متغیرهای زمینه­ای مانند جنسیت، محل سکونت خانواده، طبقه اجتماعی، رشته و مقطع تحصیلی دانشجویان و میزان مصرف رسانه­ای، الگوی مصرف رسانه­ای، میزان اعتماد رسانه­ای، میزان احساس ترغیب به مشارکت اجتماعی از سوی رسانه­های جمعی، میزان احساس آگاهی­بخشی رسانه‌های جمعی و نوع مصرف رسانه­ای بر­اساس ترجیح مصرف تلویزیون یا ماهواره در ارتباط قرار داده شده است. بر اساس نتایج تحقیق افرادی که از نظر الگوی مصرف رسانه­ای، دارای مصرف کیفی می­باشند از سرمایه اجتماعی بالاتری در مقایسه با افرادی که دارای مصرف عامیانه هستند، برخوردار می­باشند. پاسخگویان تحقیق از میزان سرمایه اجتماعی ذهنی و انتزاعی بالاتری نسبت به سرمایه اجتماعی عینی برخوردار می­باشند. میزان سرمایه اجتماعی بینندگان عادی برنامه­های تلویزیون از تماشاگران پرمصرف بیشتر می­باشد. در هر دو متغیر سرمایه اجتماعی عینی و ذهنی، مخاطبان عادی از میانگین بالاتری نسبت به مخاطبان پرمصرف برخوردارند. بر اساس ضرایب بتای متغیرهای مستقل مورد بررسی در تحلیل مسیر عوامل رسانه­ای اثرگذار بر سرمایه اجتماعی متغیرهای میزان اعتماد رسانه­ای، میزان مصرف رسانه­ای، نوع مصرف رسانه­ای، محل سکونت خانواده، جنسیت، میزان احساس آگاهی­بخشی رسانه­ها، میزان احساس ترغیب به مشارکت اجتماعی و سیاسی توسط رسانه­ها و الگوی مصرف رسانه­ای به ترتیب بیشترین تا کمترین تاثیر را بر سرمایه اجتماعی دانشجویان دارند.