رسالۀ فی [توضیح اشکال] الاسطرلاب الکری: بررسی رساله ای مجهول المؤلف درباره اسطرلاب کروی

Authors

  • سید جمال lموسوی ندارد
  • سید محمّد مظفّری ندارد
Abstract:

این مقاله به بررسی رساله‌ای مجهول المؤلّف به نام فی توضیح اشکال الأسطرلاب الکری می ­پردازد. مؤلف رساله به تصریح خود، سازنده اسطرلاب بوده و بنابراین، اسطرلاب کروی تشریح شده در متن این رساله احتمالا مبتنی بر نمونه ساخته شده او بوده که بنابراین احتمال، امکان مقایسه آن را با دو نمونه برجای مانده از اسطرلاب ­های کروی دوران اسلامی فراهم می‌آورد. با این مقایسه و نیز برخی شواهد، این فرضیّه مهمّ توسّط مؤلفان مطرح گردیده که رساله مذکور در اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم نگاشته شده­ است. این فرضیّه دست کم با سه دلیل تأیید می‌گردد. افزون بر این، برخی نکات جالب مربوط به ریشه ­شناسی اسطرلاب، نحوه کاربرد ابزار،... نیز در این مقاله بررسی می ­شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

رساله فارسی اسطرلاب منسوب به عبدالرحمان صوفی

عبدالرحمان صوفی منجم شناخته شده‌ای است که آثاری در زمین? نجوم، ریاضیات و کیمیا دارد. اهمیت کتاب صورالکواکب‌اش سبب شده است که به دیگر آثار او کمتر پرداخته شود. چهار رساله در اسطرلاب به صوفی منسوب است که یکی از آنها به فارسی است. از میان این چهار رساله انتساب سه رسال? عربی به او قطعی است. در این مقاله ضمن ویرایش متن رسال? فارسی، مطالب آن با معادل‌هایش در رساله‌های عربی مقایسه شده است.

full text

تصحیح و شرح باب فی معرفة سمت القبلة لابی‌ریحان البیرونی (د.440 ق)

این مقاله به معرفی بخشی از یک کتاب منتشر نشده از ابوریحان بیرونی به نام کتاب فی علم الاسطرلاب می‌پردازد. این بخش دربارة یافتن سمت قبله با استفاده از اسطرلاب است. همچنین از این رهگذار، ارتباط سنّت‌های مختلف نجومی با عنصر دینی و تأثیر متقابل دین اسلام و اخترشناسی بررسی شده است. نقشه‌های مربوط به یافتن سمت قبله و اضافاتی که دانشوران مسلمان به منظور کاربردهای دینی بر اسطرلاب انجام داده‌اند، به عنوان...

full text

رساله فارسی اسطرلاب منسوب به عبدالرحمان صوفی

عبدالرحمان صوفی منجم شناخته شده ای است که آثاری در زمین? نجوم، ریاضیات و کیمیا دارد. اهمیت کتاب صورالکواکب اش سبب شده است که به دیگر آثار او کمتر پرداخته شود. چهار رساله در اسطرلاب به صوفی منسوب است که یکی از آنها به فارسی است. از میان این چهار رساله انتساب سه رسال? عربی به او قطعی است. در این مقاله ضمن ویرایش متن رسال? فارسی، مطالب آن با معادل هایش در رساله های عربی مقایسه شده است.

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 2 (پیاپی10 پاییز و زمستان 1388)

pages  57- 83

publication date 2009-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023