راهکار مدیریت بحران کاربری‌ها با تأکید بر کاربری‌های حساس شهری (مکان پژوهش: شهر یاسوج)

هدف پژوهش حاضر، ارزیابی آسیب‌پذیری کاربری‌های حساس شهر یاسوج هنگام وقوع مخاطرات است. روش گردآوری اطلاعات به صورت پیمایشی و نوع تحقیق، توصیفی ـ کاربردی و بر مشخصات کمّی و کیفی کاربری‌های حساس شهر یاسوج و مدل کارشناسانۀ دلفی مبتنی است. برای رسیدن به اهداف پژوهش حاضر، ابتدا آسیب‌پذیری کاربری‌های حساس شهر یاسوج (مراکز آموزشی، مراکز درمانی، مراکز نظامی، مراکز تجاری، ایستگاه‌های آتش‌نشانی و امداد و نجات) در برابر بحران‌های طبیعی بر اساس پنج شاخص اصلی (ساختاری ـ کالبدی، موقعیت ساختمان، تراکم و ابعاد انسانی، ارتباط و دسترسی، تجهیزات و ایمنی ساختمان) ارزیابی شد. همچنین میزان آسیب‌پذیری کاربری‌های حساس در نواحی شهر یاسوج در برابر بحران‌های طبیعی بررسی و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد بین نواحی شهر یاسوج، ناحیة 4 دچار بدترین وضعیت از نظر میزان آسیب‌پذیری با وزن (841/0) و بهترین ناحیه از نظر میزان آسیب‌پذیری ناحیۀ 1 با وزن (111/0) است. نواحی 2 و 3 شهر یاسوج با میزان آسیب‌پذیری (350/0) و (581/0) در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. بدین ترتیب، نواحی 4 و 3 باید در برنامه‌ریزی برای مدیریت بحران در اولویت قرار گیرند. بیشترین بعد آسیب‌پذیر کاربری‌های حساس شهر یاسوج، بعد ساختاری ـ کالبدی و موقعیت ساختمان به‌ویژه در مصالح پی و اسکلت ساختمان و نزدیکی به گسل است. همچنین بر اساس نتایج پژوهش در شاخص‌های ارتباط و دسترسی به تجهیزات و ایمنی، بیشترین بعد آسیب‌پذیر، دوری از مراکز امداد و نجات و ایستگاه‌های آتش‌نشانی و همچنین کمبود خودروهای امدادرسان و کمبود تجهیزات پزشکی است. یافته‌های پژوهش آشکار کرد که راهکار پیشنهادی، ST است؛ بنابراین، پیشنهادهایی از این جمله به کاهش خسارت جانی و مالی زیادی، هنگام وقوع مخاطرات منجر می‌شود: نظارت بیشتر شهرداری بر ساخت و سازهای مقاوم و استفاده از مصالح مقاوم در برابر بحران‌های طبیعی در ناحیۀ 4، سامان‌دهی رودخانۀ بشار برای جلوگیری از طغیان رودخانه در ناحیۀ 1، ایجاد کانال‌هایی برای انتقال آب از درون شهر به خارج از شهر به‌ویژه در مسیر سه آبراهۀ اصلی شهر و غیره.