راهنمایی‌ها و ملاحظات اخلاقی در تحقیقات ژنتیک پزشکی

Authors

بزرگ قلاتی, فرزانه دانشکدۀ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

عزیزی, فریدون دانشکدۀ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

نزهت, زهرا دانشکدۀ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

هدایتی, مهدی ولنجک، پژوهشکده ی علوم غدد درون ریز و متابولیسم

Abstract:

مقدمه: مسایل اخلاقی، همواره در تمام شاخه‌های علوم مطرح بوده‌اند. پزشکی و علوم وابسته به آن نیز از این قاعده مستثنی نمیباشند. این علوم به طور مستقیم با سلامت جسمی و روانی انسان سروکار دارند، بنابراین به منظور حفظ منزلت و کرامت انسانی، بیش از علوم دیگر در معرض ارزیابیهای اخلاقی قرار میگیرند. با گسترش و نفوذ شاخه‌ی ژنتیک در علم پزشکی، چالشهای جدیدی از مباحث اخلاقی در این علم مطرح میگردد که بسیاری از آن‌ها به راحتی قابل حل و فصل نیستند. سه ویژگی کلی داده‌های ژنتیکی سبب این امر گردیده است: 1) ماهیت داده‌های ژنتیکی از سویی خصوصی و از سوی دیگر خانوادگی است، 2) داده‌های ژنتیکی گاهی با بروز بیماری در زمان آینده در ارتباط است، 3) داده‌های ژنتیکی در بسیاری از موارد بروز بیماری‌هایی را پیش‌بینی می‌کند که درمان یا پیشگیری موثری برای آنها وجود ندارد. ماهیت ارزیابی کننده‌ی خطر و پیشگویی‌کننده‌ی این داده‌ها آن‌ها را برای سازمان‌های مختلف بسیار باارزش ساخته است. بنابراین با در نظر گرفتن چنین ویژگیهای منحصر به فردی برای داده‌های ژنتیکی، احتمال و بیم سوء استفاده از آن‌ها توسط برنامه‌ریزان سلامت، بیمهها و کارفرماها وجود دارد و فرد تحت آزمون را خطر انواع تبعیضهای اجتماعی و آسیبهای شدید روانی تهدید خواهد نمود. در این مقالهی مروری، مباحث اخلاقی مطرح در حوزهی پژوهشهای ژنتیکی مانند رضایت آگاهانه، محرمانه ماندن اطلاعات، ارزیابی ضرر و فایده، مالکیت یافته‌های پژوهشهای ژنتیکی و فراخوانی اعضای خانواده، مطرح و مورد بررسی قرار گرفتهاند.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

راهنمایی ها و ملاحظات اخلاقی در تحقیقات ژنتیک پزشکی

مقدمه: مسایل اخلاقی، همواره در تمام شاخه های علوم مطرح بوده اند. پزشکی و علوم وابسته به آن نیز از این قاعده مستثنی نمیباشند. این علوم به طور مستقیم با سلامت جسمی و روانی انسان سروکار دارند، بنابراین به منظور حفظ منزلت و کرامت انسانی، بیش از علوم دیگر در معرض ارزیابیهای اخلاقی قرار میگیرند. با گسترش و نفوذ شاخه ی ژنتیک در علم پزشکی، چالشهای جدیدی از مباحث اخلاقی در این علم مطرح میگردد که بس...

full text

ملاحظات اخلاقی در مشاوره‌ ژنتیک

بحث اخلاقی از مشاوره‌ ژنتیک در چارچوب اخلاق ژنتیک می‌گنجد اما اولاً، بیش از آنکه مسئله‌ای نظری باشد، کاربردی است و ثانیاً، وابستگی بسیاری به کسب مهارت‌های علمی، روان‌شناختی و ارتباطی دارد. مشاور ژنتیک باید یک راهبرد اخلاقی جامع را در کار خود پی بگیرد. در این راهبرد، می‌توان از اصولی مدد گرفت که کاربرد مکرر آنها برای توضیح و ارزیابی مسائل اخلاق زیستی، آنها را به «اصول اخلاق زیستی» شهره کرده است: «...

full text

ملاحظات اخلاقی در مشاوره ژنتیک

بحث اخلاقی از مشاوره ژنتیک در چارچوب اخلاق ژنتیک می گنجد اما اولاً، بیش از آنکه مسئله ای نظری باشد، کاربردی است و ثانیاً، وابستگی بسیاری به کسب مهارت های علمی، روان شناختی و ارتباطی دارد. مشاور ژنتیک باید یک راهبرد اخلاقی جامع را در کار خود پی بگیرد. در این راهبرد، می توان از اصولی مدد گرفت که کاربرد مکرر آنها برای توضیح و ارزیابی مسائل اخلاق زیستی، آنها را به «اصول اخلاق زیستی» شهره کرده است: «خ...

full text

ملاحظات اخلاقی در پژوهش های ژنتیک انسانی

اطلاعات ژنتیک انسانی جایگاه و اهمیت ویژه ای دارند؛ چرا که قادرند ویژگی های ژنتیک افراد را نشان دهند و تأثیرات عمده ای بر خانواده، فرزندان، نسل ها و گاه گروه های اجتماعی خاص، داشته باشند و نیز ممکن است حاوی اطلاعاتی باشند که اهمیت آنها لزوماً حین جمع آوری نمونه ها شناخته شده نیست. امکان سوءاستفاده از اطلاعات ژنتیکی در حیطه های مختلف (سیاسی، اجتماعی و...) وجود دارد که می تواند زمینه ساز تبعیض های ...

full text