ذهنیت‌های جغرافی‌نگاران مسلمان (از سده سوم تا هفتم) درباره شگفتی‌های جهان: محوطه باستانی اهرام مصر

نگرش جغرافیدانان مسلمان سده های میانه درباره ی جهان

با توجه به نقش جغرافیدانان اسلامی در پیشبرد علم جغرافیا، طی سده های میانه در این مقاله طرز تفکر و نگرش جغرافیدانان اسلامی در سده های یاد شده با روش تحلیلی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.بدین منظور ابتدا اهم اصول و مبانی جهانشناسی اسلامی مورد اشاره شده و سپس نگرش جغرافیدانان مسلمان در ارتباط یا جهان،زمین و افلاک و هفت اقلیم و اختلاف نواحی جهان بررسی و تحلیل شده است. نتیجه حاصل از بررسی نشان می...

شورش و گروش: قبطیان مسیحی و حاکمان مسلمان در مصر سده های دوم و سوم هجری

در فاصله سال های 107 تا 216 هجری سلسله شورش هایی از سوی قبطیان مسیحی علیه حاکمانمسلمان اموی و عباسی شکل گرفت. در این مقاله زمینه، عوامل و پیامدهای این شورش ها بررسی شدهاست. تغییرات تدریجی در نظام مالی و زمین داری در عصر اموی، که از امارت عبدالعزیز بن مروان درمصر آغاز شده بود و در خلافت هشام بن عبدالملک تکمیل گردید، افزایش میزان مالیات ها و درنتیجهشورش های قبطیان را در پی داشت. این شورش ها نه تن...

سیمای یهود در ادب منظوم پارسی‏ (از سده سوم تا سده هفتم ه.ق)

بررسی آثار منظوم ادب پارسی در ارتباط با یهودیان، گذشته از این که ما را با نحوه‏ی تفکر شعرا و سخنوران در مورد یک گروه اقلیت فکری و مذهبی آشنا می‏کند، می‏تواند ما را به درک بهتر اوضاع زندگی یهودیان آن دوره‏ها رهنمون سازد. آثار این بزرگان که در واقع، بخش مهمی از هویت ملی و فرهنگی ما را تشکیل می‏دهد، ارزش زیادی در درک صحیح الگوهای رفتاری دارند. داشتن تساهل و تسامح در برخورد با افکار و عقاید مخالف ف...

جسم انگاری متکلمان درباره نفس (از قرن سوم تا قرن هفتم هجری)

نوشتار حاضر به بررسی جسم‌انگاری متکلمان در باب نفس پرداخته است. عموم متکلمان به‌جز معدود اشخاصی که با رویکرد عقلی - فلسفی هماهنگ شده‌اند، نفس را جسم می‌دانند؛ این جسم‌انگاری شامل عرضیت نفس، جسم لطیف، جزء لایتجزی و هیکل محسوس می‌باشد. در ادامه بحث، لوازم هریک از این نظریات مورد تحلیل قرار گرفته و سپس به بررسی مبانی فکری ایشان در اتخاذ رویکرد جسم‌انگارانه پرداخته شده است. رویکرد ظاهرگرایانه به نص...

رقابت های محلی در بیهق: ریشه های سیاسی (سده های سوم تا هفتم هجری)

در قرون نخستین اسلامی ناحیه بیهق از توابع نیشابور بود. در اواخر قرن اول هجری هنگامی کهشاهراه خراسان- عراق از مسیر کویر مرکزی ایران به بیهق- ری- عراق تغییر یافت، ناحیه بیهق ازاهمیتی راهبردی برخوردار، و حفظ آن یکی از اولویت های حکام خراسان شد. در پی این تحول، بیهقعرصه شورش ها و منازعات داخلی گردید. مقاله حاضر به بررسی ریشه های این رقابت ها اختصاصدارد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که سیاست حاکم...

اقرارنامه ای از سده هفتم