دگرگونی درون مایةقصّه های عرفانی در بازنویسی های آذریزدی

  چکیده مهدی آذریزدی(1388-1300) از پیشگامانِ بازنویسی آثار کهن برای کودکان و نوجوانان، بین سال‌های 1336 تا 1369 مجموعة هشت جلدی «قصّه‌های خوب برای بچه‌های خوب» را بازنویسی کرد. انتقال درون‌مایة اخلاقی در کنار آشنایی مخاطبان با گنجینة ارزشمند ادب فارسی، از اهداف اصلی آذریزدی در این بازنویسی ها بوده است، از اینرو وی سعی در گزینشی اخلاق‌گرایانه از قصّه‌ها داشته است. در حکایت‌هایی که انتقال مسایل اخلاقی به مخاطب، کمتر مورد توجّه بوده، بازنویس به گونه‌ای آشکار، قصّه را بازآفرینی نموده و درون‌مایه‌های اخلاقی به آن افزوده است. این پژوهش به بررسی درون‌مایه در «قصّه‌های مثنوی» و «قصّه‌های شیخ عطّار» می‌پردازد. با این بررسی، میزان دگرگونی درون‌مایه در بازنویسی آذریزدی، آشکار می‌شود. آذریزدی با دگرگونی درون‌مایه‌ در بازنویسی، گاه از قصّه‌های عرفانی تصویری کاملاً متفاوت به وجود آورده و آفرینش تازه‌ای رقم زده است. حتّی در مواردی، پا را از بازآفرینی نیز فراتر نهاده و قصّه‌ای کاملاً متفاوت با مأخذ اصلی پدید آورده است. در بازنویسی آذریزدی، درون‌مایه‌ها به اخلاقی، اجتماعی، دینی و تاریخی و در مأخذ اصلی به عرفانی، دینی، اخلاقی و اجتماعی قابل دسته‌بندی است. در قصّه‌های بازنویسی شده‌، درون‌مایه‌های اخلاقی با 2/60% بیشترین بسامد را دارد. در حالی که در مأخذ اصلی تنها  6/19%  درون‌مایه‌ها اخلاقی است و درون‌مایه‌های عرفانی با 5/62% بیشترین بسامد را دارد.