دفاع از واقع‌گرایی هستی‌شناختی بدون التزام به واقع‌گرایی معرفت‌شناختی

Authors

Abstract:

واقع‌گرایی علمی را می‌توان متشکل از سه منظر معنا‌شناختی، معرفت‌شناختی و هستی‌شناختی دانست. پوزیتیویست‌های منطقی که رویکرد حاکم بر تجربه‌گرایی در نیمۀ اول قرن بیستم بودند، به منظور طرد متافیزیک از ساحت علم، هر سه منظر فوق را رد کردند؛ اما ون فراسن در قالب رویکرد تجربه‌گرایی برساختی- و با همان هدف طرد متافیزیک از ساحت علم تجربی- با طرح تمایز میان هویت‌های مشاهده‌پذیر و مشاهده‌ناپذیر، منظر معناشناختی مد نظر واقع‌گرایان علمی را می‌پذیرد؛ ولی در مخالفت با واقع‌گرایان علمی ‌از تمایزهای معرفت‌شناسانه و هستی‌شناسانۀ مشاهده‌پذیر و مشاهده‌ناپذیر دفاع می‌کند. در این مقاله قصد داریم ضمن دفاع از تمایز معرفت‌شناسانۀ مشاهده‌پذیر و مشاهده‌ناپذیر مدنظر ون فراسن، با تکیه بر آموزه‌هایی از حکمت متعالیۀ ملاصدرا منکر تمایز هستی‌شناسانۀ مشاهده‌پذیر و مشاهده‌ناپذیر شده و از نوعی منظر واقع‌گرایی هستی‌شناسانه با نام واقع‌گرایی وجودی دفاع کنیم. برای رسیدن به این هدف، نخست بنیان نظریۀ تجربه‌گرایی برساختی- یعنی‌ چگونگی تمایز مشاهده‌پذیر و مشاهده‌ناپذیر و نقدهای وارد بر آن را توضیح می‌دهیم؛ سپس با توضیح دیدگاه اصالت وجود، نشان می‌دهیم که دیدگاه‌ ضد واقع‌گرایی معرفت‌شناسانه ون فراسن با رویکرد واقع‌گرایی هستی‌‌شناسانه ملاصدرا قابل جمع‌اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

واقعگرایی و ضد واقعگرایی و موضع اخلاقی کانت

مقاله پیش‌ رو در صدد است با بیان جایگاه مبحث واقع­گرایی و ضد واقع‌­گرایی در فرااخلاق، تقریرهای مختلف واقع­گرایی اخلاقی را بیان نموده، با بررسی آموزه­های اخلاقی کانت، موضع وی را در ذیل این تقسیم‌بندی تبیین کند. مبحث واقع­گرایی و ضد واقع­گرایی اخلاقی ارتباط وثیق با مبحث شناخت­گرایی و ناشناخت­گرایی در فرا اخلاق دارد، به‌طوری‌که  بحث درباب یکی بدون پرداختن به دیگری عقیم خواهد بود. این مقاله نیز پس ...

full text

واقعگرایی تربیت قرآنی از نگاه سید قطب

هر فلسفه تربیتی بر یک جهان‌بینی استوار است؛ جهان بینی قرآنی، آن‌گونه که سید قطب ترسیم می‌کند، جهان‌بینی حرکت یا نهضتی است که فقط با حرکت با قرآن در صحنه درک می‌شود. دلیل این قاعده این است که جهان‌بینی اسلامی بر اساس واقعیت هستی و انسان است. این واقعیت‌نگری در تربیت انسان نیز مورد نظر است؛ نگاه واقعی به انسان و روح و غرایز و فطرت و نیازها و توانایی‌های او. به همین سبب است که تربیت قرآنی تربیت وا...

full text

واقعگرایی در جریان شعرنو (نیمایی)

مکتب رئالیسم یکی از مکاتب ادبی اروپایی است که بر بیان واقعیات عینی و ملموس جهان بدون دخالت دادن ذهنیات انتزاعی نویسنده تاکیدمی کند.این مکتب درحوزه ی شعرمعاصر فارسی نفوذ و تأثیردرخوراعتنایی داشته که رد پای آن را می‌توان در اشعار شاعرانی همچون نیمایوشیج.مهدی اخوان ثالث.احمد شاملو.فروغ فرخ زاد مشاهده نمود.آنچه مسلم است؛شاعران این جریان شعری با نگرشی خردگرا و واقع بینانه در پی به تصویر کشیدن عینیات...

full text

واقعگرایی در جریان شعرنو (نیمایی)

مکتب رئالیسم یکی از مکاتب ادبی اروپایی است که بر بیان واقعیات عینی و ملموس جهان بدون دخالت دادن ذهنیات انتزاعی نویسنده تاکیدمی کند.این مکتب درحوزه ی شعرمعاصر فارسی نفوذ و تأثیردرخوراعتنایی داشته که رد پای آن را می توان در اشعار شاعرانی همچون نیمایوشیج.مهدی اخوان ثالث.احمد شاملو.فروغ فرخ زاد مشاهده نمود.آنچه مسلم است؛شاعران این جریان شعری با نگرشی خردگرا و واقع بینانه در پی به تصویر کشیدن عینیات...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 19  issue 74

pages  83- 112

publication date 2018-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023