دستوری شدن تسلسلیِ عبارت یعنی از منظر دستور گفتمان

Authors

  • اعظم نورا دانشجوی دکتری زبان‌شناسی دانشگاه اصفهان
Abstract:

این مطالعه به بررسیدستوری­شدن عبارت «یعنی» از منظر دستور گفتمان پرداخته و آن را فرایندی تسلسلی در نظر می­گیرد که شروع و خاتمه آن دستور سطح جمله و مرحلۀ میانی آن دستور معترضه است. به عبارت دیگر، دستوری­شدن کلمه «یعنی» در امتداد طیف پیشنهادی کوتوا (2012) پیش می‌رود که عبارت است از دستور سطح جمله > دستور معترضه > دستور سطح جمله. در واقع، عبارت «یعنی» به عنوان واحدی از دستور سطح جمله، برای کاربرد در دستور معترضه (سطح گفتمان)عضوگیری شده و لذا به یک واحد معترضه­ای تبدیل می‌شود. این واحد معترضه­ای ، در سطح گفتمان تحت دستوری­شدن قرار گرفته و به یک واحد معترضه­ایِ دستوری­شده، تبدیل می­شود که عهده دار نقش‌های گفتمانی-کاربرد­شناختی متفاوتی است. مطالعۀ حاضر نشان می­دهد که در زبان فارسی روزمره، عبارت معترضه­ایِ دستوری­شدۀ «یعنی»، از طریق عملیات تلفیق مجدد دوباره به قلمرو اصلی خود یعنی دستور سطح جمله برگشته و فرایند تسلسلی دستوری­شدن آن تکمیل می­گردد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

استعارۀ دستوری به‌مثابۀ تنوع نحوی از منظر دستور نقشگرای نظام‌مند

هلیدی (1987 :173) بازنمایی استعاری را به مثابۀ گونه­های استعاری در نظر گرفته است که با نظریۀ تنوع (تنوع آوایی، واجی، واژگانی، صرفی و نحوی) از منظر لباو (1969) مرتبط هستند. بر اساس تعریف هلیدی، هر یک از گونه­ها برحسب بازنمایی متناوب یک عنصر در لایۀ بالاتر قابل توصیف است. گونه­های صرفی، واژی و نحوی بازنمایی متناوب معنای واحد در سطح واژگان- ­دستور هستند. در پژوهش حاضر صورت­های متجانس و استعاری در ...

full text

بررسی «عبارت فعلی » در دستور زبان فارسی

در زبان فارسی، فعل از جهات گوناگون تقسیم می‌شود. تقسیم بندی بر مبنای ساخت و تعداد اجزای تشکیل دهنده، یکی از مهمترین اقسام فعل است. دستور نویسان در این باره دست کم به دو گونه فعل ساده و فعل مرکب قائلند. برخی نیز اقسام بیشتری برای فعل برشمرده‌اند. عبارت فعلی گونه‌ای از فعل بر مبنای ساخت آن است که دست کم از سه جزء تشکیل می‌شود و معنی واحدی دارد. در چند دهه اخیر این مجموعه فعلی، در برخی از دستورها ...

full text

بررسی «عبارت فعلی » در دستور زبان فارسی

در زبان فارسی، فعل از جهات گوناگون تقسیم می شود. تقسیم بندی بر مبنای ساخت و تعداد اجزای تشکیل دهنده، یکی از مهمترین اقسام فعل است. دستور نویسان در این باره دست کم به دو گونه فعل ساده و فعل مرکب قائلند. برخی نیز اقسام بیشتری برای فعل برشمرده اند. عبارت فعلی گونه ای از فعل بر مبنای ساخت آن است که دست کم از سه جزء تشکیل می شود و معنی واحدی دارد. در چند دهه اخیر این مجموعه فعلی، در برخی از دستورها ...

full text

کارکردهای دستور زبان منظر پساصنعتی

ساختار زبان منظر، از یک سو با به کارگیری واژگان برای انواع اُبژه‌های منظر (Landscape Objects) و قوانین ترکیب فضایی آنها می‌تواند شخصیت یک منظر را تجزیه و تحلیل کند. و از سوی دیگر، با استفاده از نوعی سیستم زاینده (Generative System) به بازآفرینی منظر کمک کند. ساختار زبان منظر و نوع گفتمان مخاطب و منظر، در هر فضا متفاوت است. بشر امروزی با تغییر در سیاست‌های اقتصادی عصر مدرن، به طور دایم شیوه‌های ج...

full text

ساختار تصویر در شعر معاصر از منظر دستور زبان فارسی

همان‌قدر که ایجاد ارتباط میان اشیاء و پدیده‌ها در تازگی و اهمیت تصویر اهمیت دارد، به همان میزان انتخاب ساختاری برای بیان این ارتباط‌ها نیز مهم است و چه بسا تصویری کهنه و تکراری با استفاده از ساختار زبانی تازه، روحی تازه بپذیرد. هدف این مقاله بررسی انواع ساختارهای دستوری است که شاعران معاصر برای نشان دادن ارتباط‌های تصویری استفاده کرده‌اند. مقصود از این بررسی نشان دادن آن است که شاعر خلاقانه از ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 5  issue 1

pages  75- 93

publication date 2014-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023