در جست‌وجوی دیگری؛بررسی جلوه‌های دگربودگی در ادبیات کودک و نوجوان ایران

Authors

امین ایزدپناه دانشجوی دکتری دانشگاه شیراز

بابک شمشیری عضو هیات علمی دانشگاه شیراز

Abstract:

مفهوم دیگری و دیگرانگی از مفاهیم پیچیده‌ی فلسفی است که می‌توان آن را در گستره‌های گوناگونی از زندگی انسان چون اجتماع، سیاست، اخلاق، ادبیات، آموزش و پرورش و جز آن جست‌وجوکرد.در این پژوهش، در گام اول، تلاش‌شده انواع دیگرانگیدر نمونه‌ای شامل بیست و هفت اثر داستانی ادبیات کودک و نوجوان ایران، با روش تحلیل محتوای کیفی از نوع قیاسی و با در پیش‌گرفتن رویکردی توصیفی بررسی‌گردد تا آشکار شود کدام‌یک از انواع دیگرانگی در کتاب‌های داستانی کودک و نوجوان ایران بازنمایی‌شده و کدام‌ها مجال جلوه‌گر‌شدن نیافته‌اند. در گام دوم چگونگی بازنمایی این دیگرانگی‌ها و نوع ارتباط شخصیت‌های دیگری با شخصیت‌های مرکزی داستان‌ها مورد بررسی‌ قرارگرفته‌است. برای رسیدن به این هدفبرای مطالعه‌ی نمونه‌ها از روش تحلیل محتوای تاملی با رویکردی توصیفی-تفسیری استفاده‌شده‌است. نتیجه‌ی این بررسی نشان-می‌دهد در ادبیات کودک و نوجوان ایران صدای دیگری چندان بلند نبوده و حضور او کم‌رنگ است. هم‌چنین کنش "دیگری" در ارتباط با قطب‌های فرادست داستان در بیش‌تر موارد محدود و تابع محدودیت‌هایی است که به دیگرانگی او برمی‌گردد. با این‌حال، مواردی از کنش تعاملی، سازنده و هم‌دلانه‌ی خود/دیگری نیز به‌چشم‌می‌خورد.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

فانتزی و شیوه‌های فانتزی‌سازی شاهنامه در ادبیات کودک و نوجوان

فانتزی از ژانرهای کاربردی در ادبیات کودک و نوجوان است. مهمترین عامل کاربرد این نوع، تخیلی بودن و محال بودن امکان وقوع داستان در عالم واقعی است. فانتزیها به دو دستهی عام و مدرن تقسیم میشوند؛ از نظر عناصر سازنده بهترین آثار برای فانتزیسازی عام کتابهای اسطورهای و حماسی هستند. شاهنامهی فردوسی به دلیل در برداشتن ماجراها و شخصیتهای استثنایی و درونمایههای مناسب، شرایط فانتزی‌سازی را دا...

full text

سیر تحول ادبیات کودک و نوجوان در سوریه

full text

بررسی اشعار تعلیمی کودک و نوجوان در ادبیات معاصر

شاعران کودک و نوجوان ایران از میان انواع ادبی، بیشتر به ادبیات غنایی، تعلیمی و حماسی توجه کرده اند. از این رو نقش مایه‌های عاطفی همچون: مادر، پدر، معلم و...، در شعر کودک و نوجوان فراوان است. چندین منظومة حماسی نیز برای کودک و نوجوان سروده شده است؛ از جمله: منظومه‌ی آرش کمان‌گیر از سیاووش کسرایی و منظومة ظهر روز دهم از قیصر امین‌پور. به دلیل اهمّیت زیاد مسألة تعلیم و تربیت، اشعار تعلیمی فراوانی ...

full text